Versets récités à l’entrée de la cité de Vaiśālī
༄༅། །ཡངས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པའི་བདེ་ལེགས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ།
Versets pour le bonheur et le bien-être prononcés à l’entrée de la cité de Vaiśālī
extraits des Paroles du Bouddha
དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
Hommage aux Trois Joyaux1 !
གང་ལ་སེར་སྣ་རྣམས་ཆགས་པ། །
gangla serna nam chakpa
Celui qui a surmonté l’avarice et l’attachement,
རྣམ་བཅོམ་དྲི་མ་མེད་མཛད་ཅིང་། །
nam chom drima mé dzé ching
Qui a éliminé toutes les formes d’imperfection,
ཐུགས་ཞི་གནོད་པ་མི་མངའ་དེས། །
touk zhi nöpa mi nga dé
Et dont l’esprit est paisible, dénué de la moindre malveillance –
ཁྱེད་ལ་བདེ་ལེགས་མཛད་པར་འགྱུར། །
k’yé la délek dzépar gyour
Il vous apportera le bonheur et le bien-être.
འདྲེན་པ་གང་ཞིག་འགྲོ་བ་རྣམས། །
drenpa gangzhik drowa nam
Le guide qui mène tous les êtres
ཐར་པའི་ལམ་དུ་འཇུག་མཛད་ཅིང་། །
tarpé lam dou jouk dzé ching
Sur le chemin de la libération
ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་དེ། །
chö nam tamché tönpa dé
Et qui enseigne tous les aspects du Dharma –
ཁྱེད་ལ་བདེ་ལེགས་མཛད་པར་འགྱུར། །
k’yé la délek dzépar gyour
Il vous apportera le bonheur et le bien-être.
སྟོན་པ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན། །
tönpa drowa nam kyi ten
L’enseignant qui soutient les êtres
སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར། །
semchen kün gyi dön gyi chir
Et qui a maîtrisé l’état de félicité
གང་གིས་བདེ་བ་མངའ་མཛོད་དེས། །
gang gi déwa nga dzö dé
Pour le bien de toutes les créatures –
ཁྱེད་ལ་བདེ་ལེགས་མཛད་པར་འགྱུར། །
k’yé la délek dzépar gyour
Il vous apportera le bonheur et le bien-être.
སྐྱོབ་པ་གང་ཞིག་བྱམས་པ་ཡི། །
kyobpa gangzhik jampa yi
Le protecteur dont l’esprit bienveillant
ཐུགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་འདི་དག་ཀུན། །
touk kyi drowa didak kün
Considère toujours tous les êtres avec amour
བུ་གཅིག་བཞིན་དུ་རྟག་བསྐྱངས་དེས། །
bou chik zhindou tak kyang dé
Comme si chacun était son unique enfant –
ཁྱེད་ལ་བདེ་ལེགས་མཛད་པར་འགྱུར། །
k’yé la délek dzépar gyour
Il vous apportera le bonheur et le bien-être.
གང་ཞིག་འཁོར་བར་འགྲོ་བ་ཡི། །
gangzhik khorwar drowa yi
Celui à qui peuvent s’en remettre
སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་རྟེན་གྱུར་ཅིག །
semchen kün gyi ten gyour chik
Tous les êtres errant dans l’existence cyclique
གླིང་དང་དཔུང་གཉེན་གྱུར་པ་དེས། །
ling dang poungnyen gyourpa dé
Et qui est pour eux un ami, un sanctuaire –
ཁྱེད་ལ་བདེ་ལེགས་མཛད་པར་འགྱུར། །
k’yé la délek dzépar gyour
Il vous apportera le bonheur et le bien-être.
གང་ཞིག་ཆོས་ཀུན་མངོན་སུམ་གྱུར། །
gangzhik chö kün ngönsoum gyour
Celui qui perçoit clairement tous les phénomènes,
གཙང་ཞིང་བསླུ་བ་མི་མངའ་ལ། །
tsang zhing louwa mi nga la
Qui est pur, qui n’induit jamais en erreur2,
གསུང་གཙང་གཙང་མར་མཛད་པ་དེས། །
soung tsang tsangmar dzépa dé
Et dont les paroles et les actes sont immaculés –
ཁྱེད་ལ་བདེ་ལེགས་མཛད་པར་འགྱུར། །
k’yé la délek dzépar gyour
Il vous apportera le bonheur et le bien-être.
དཔའ་བོ་ཆེན་པོ་གང་སྐྱེས་པས། །
pawo chenpo gang kyépé
Ce grand héros qui, en prenant naissance,
ཕུན་སུམ་ཚོགས་དོན་འབྱོར་གྱུར་ཅིང་། །
pün soum tsok dön jor gyour ching
A parfaitement accompli une fonction prodigieuse
དོན་གྲུབ་ཚོགས་ཀྱང་གྲུབ་པ་དེས། །
döndroub tsok kyang droubpa dé
Et atteint une multitude de buts –
ཁྱེད་ལ་བདེ་ལེགས་མཛད་པར་འགྱུར། །
k’yé la délek dzépar gyour
Il vous apportera le bonheur et le bien-être.
གང་ཞིག་སྐྱེས་པས་ས་རྣམས་ནི། །
gangzhik kyépé sa nam ni
Celui dont la naissance a fait trembler la terre,
ནགས་ཚལ་བཅས་བ་རབ་གཡོས་ཤིང་། །
naktsal chéwa rab yö shing
Secoué toutes les forêts
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རབ་དགའ་དེས། །
semchen tamché rabga dé
Et égayé le cœur de tous les êtres –
ཁྱེད་ལ་བདེ་ལེགས་མཛད་པར་འགྱུར། །
k’yé la délek dzépar gyour
Il vous apportera le bonheur et le bien-être.
བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་ན། །
changchoub nyingpor shekpa na
Celui qui, sur le siège de l’éveil3,
ས་དག་རྣམ་དྲུག་གཡོས་གྱུར་ཅིང་། །
sa dak nam drouk yö gyour ching
A causé six tremblements de terre
བདུད་ཡིད་མི་བདེར་གྱུར་པ་དེས། །
dü yi mi der gyourpa dé
Et désespéré Māra –
ཁྱེད་ལ་བདེ་ལེགས་མཛད་པར་འགྱུར། །
k’yé la délek dzépar gyour
Il vous apportera le bonheur et le bien-être.
ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་པ་ན། །
chö kyi k’orlo korpa na
Celui qui a mis en mouvement la roue du Dharma,
འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་གསུངས་པ། །
pakpé denpa nam soungpa
Expliqué les vérités des Nobles
ཐུབ་པའི་སྙན་པ་གང་བྱུང་དེས། །
toubpé nyenpa gang joung dé
Et acquis la réputation d’un Puissant Sage,
ཁྱེད་ལ་བདེ་ལེགས་མཛད་པར་འགྱུར། །
k’yé la délek dzépar gyour
Il vous apportera le bonheur et le bien-être.
ཡིད་འཕྲོག་གང་གིས་མུ་སྟེགས་བྱེད། །
yitrok gang gi moutek jé
Celui qui captive, qui a conquis
ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱིས་ཕམ་མཛད་ཅིང་། །
tamché chö kyi pam dzé ching
Tous les tīrthikas en enseignant le Dharma,
ཚོགས་ཀུན་དབང་དུ་མཛད་པ་དེས། །
tsok kün wang dou dzépa dé
Et pris en charge toutes les communautés –
ཁྱེད་ལ་བདེ་ལེགས་མཛད་པར་འགྱུར། །
k’yé la délek dzépar gyour
Il vous apportera le bonheur et le bien-être.
སངས་རྒྱས་ཁྱེད་ལ་བདེ་ལེགས་མཛད། །
sangyé k’yé la délek dzé
Puisse le Bouddha vous apporter le bonheur et le bien-être ;
བརྒྱ་བྱིན་ཚངས་པའི་ལྷ་རྣམས་དང་། །
gyajin tsangpé lha nam dang
Puissent Śakra et les dieux de Brahma faire de même4 ;
འབྱུང་པོ་ཀུན་གྱི་བདེ་ལེགས་ནི། །
joungpo kün gyi délek ni
Et puissent les esprits djoungpo aussi
ཁྱེད་ལ་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་གྱུར་ཅིག །
k’yé la taktou jin gyour chik
Vous offrir à jamais le bonheur et le bien-être.
སངས་རྒྱས་བསོད་ནམས་མཐུ་དག་དང་། །
sangyé sönam tou dak dang
Grâce au mérite et au pouvoir du Bouddha
ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནི་བསམ་པ་ཡིས། །
lha nam kyi ni sampa yi
Et aux intentions des dévas,
ཁྱེད་ཀྱི་དོན་འདོད་གང་ཡིན་པ། །
k’yé kyi dön dö gang yinpa
Puissent tous vos souhaits
དོན་དེ་དེ་རིང་འགྲུབ་གྱུར་ཅིག །
dön dé déring droub gyour chik
Être exaucés, aujourd’hui même.
རྐང་གཉིས་ཁྱེད་ཅག་བདེ་ལེགས་ཤོག །
kang nyi k’yéchak délek shok
Créatures à deux pattes, soyez comblées.
རྐང་བཞི་ཁྱེད་ཅག་བདེ་ལེགས་ཤོག །
kang zhi k’yéchak délek shok
Créatures à quatre pattes, soyez comblées.
ཁྱེད་ཅག་ལམ་འགྲོ་བདེ་ལེགས་ཤོག །
k’yéchak lam dro délek shok
Quand vous voyagez, soyez comblés ;
ཕྱིར་འོང་རྣམས་ཀྱང་བདེ་ལེགས་ཤོག །
chir ong nam kyang délek shok
Quand vous rentrez, soyez comblés.
ཉིན་མོ་བདེ་ལེགས་མཚན་བདེ་ལེགས། །
nyinmo délek tsen délek
Soyez comblés le jour et la nuit également,
ཉི་མའི་གུང་ལའང་བདེ་ལེགས་ཤིང་། །
nyimé goung la ang délek shing
Comblés à midi, heureux en tout temps.
ཁྱེད་ཅག་ཀུན་ཏུ་བདེ་ལེགས་ཤོག །
k’yéchak küntou délek shok
Puissiez-vous toujours être en paix, à l’aise,
ཁྱེད་ཅག་སྡིག་པར་མ་གྱུར་ཅིག །
k’yéchak dikpar magyour chik
Et ne jamais succomber aux actions mauvaises.
སངས་རྒྱས་ལྷ་རྣམས་སྟོང་དག་གིས། །
sangyé lha nam tong dak gi
Le Bouddha arrive maintenant,
ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ་གཤེགས་མཛད་ཀྱིས། །
yongsou kor té shek dzé kyi
Entouré de milliers de dieux –
སྡང་སེམས་ལྡན་པ་རྣམས་དབྱེར་ཅིག །
dang sem denpa nam yer chik
Que ceux qui sont malintentionnés s’en aillent !
སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་འཁོད། །
nyingjé daknyi chen nam k’ö
Et que les compatissants restent.
སངས་རྒྱས་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་། །
sangyé rang sangyé nam dang
Par le pouvoir des paroles de vérité des bouddhas,
དགྲ་བཅོམ་སློབ་པའི་བདེན་ཚིག་གིས། །
drachom lobpé dentsik gi
Pratyekabuddhas, arhats et disciples,
འཇིག་རྟེན་མི་ཕན་བྱེད་པ་རྣམས། །
jikten mi pen jépa nam
Que tous ceux qui voudraient nuire au monde
གྲོང་ཁྱེར་འདིར་ནི་སྟོང་གྱུར་ཅིག །
drongk’yer dir ni tong gyour chik
S’en aillent et soient bannis de cette cité.
སེམས་ཅན་ཀུན་དང་སྲོག་ཆགས་ཀུན། །
semchen kün dang sokchak kün
Tous les êtres, toutes les créatures vivantes,
འབྱུང་པོ་ཀུན་དང་ཁྱེད་ཅག་ཀུན། །
joungpo kün dang k’yéchak kün
Tous les esprits – vous tous, sans exception :
བདེ་བ་འབའ་ཞིག་ལྡན་གྱུར་ཅིག །
déwa bazhik den gyour chik
Puissiez-vous ne connaître que le bonheur.
ཐམས་ཅད་ནད་རྣམས་མེད་པར་ཤོག །
tamché né nam mépar shok
Puissiez-vous tous être épargnés par la maladie.
ཀུན་གྱིས་བཟང་རྣམས་མཐོང་གྱུར་ཅིག །
kün gyi zang nam tong gyour chik
Puissiez-vous tous jouir de ce qui est positif
གང་ཡང་སྡིག་པར་མ་གྱུར་ཅིག །
gang yang dikpar magyour chik
Et ne jamais être la proie du mal.
འབྱུང་པོ་གང་དག་འདིར་ནི་ལྷགས་གྱུར་ཅིང་། །
joungpo gangdak dir ni lhak gyour ching
Puissent tous les esprits rassemblés ici,
ས་དང་བར་སྣང་དག་ན་གནས་པ་རྣམས། །
sa dang barnang dak na népa nam
Qu’ils se trouvent sur la terre ou dans le ciel,
སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་བྱམས་བྱེད་ཤོག །
kyégou nam la taktou jam jé shok
Faire toujours preuve d’amour et de bonté à l’égard de tous les êtres
ཉིན་དང་མཚན་དུ་ཆོས་ཀྱང་སྤྱོད་གྱུར་ཅིག །
nyin dang tsen dou chö kyang chö gyour chik
Et pratiquer le Dharma jour et nuit5 !
འཕགས་པ་ཡངས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ལས་སོ།། །།
Extraits du Noble sūtra de l’Entrée dans la cité de Vaiśālī.
| Traduit en français par Vincent Thibault (2023) sur la base de la traduction anglaise d’Adam Pearcey (2022), qui remerciait la Khyentse Foundation et le Tertön Sogyal Trust. Les versions de Tenzin Bhuchung Shastri (FPMT, 2008) et surtout de la Bhaiṣajyavastu Translation Team (84000.co, 2022) ont également été consultées.
Source : 'Jam dbyangs chos kyi blo gros. "yangs pa'i grong khyer du 'jug pa'i bde legs kyi tshigs su bcad pa" in 'Jam dbyangs chos kyi blo gros kyi gsung 'bum. 12 vols. Bir, H.P.: Khyentse Labrang, 2012. (BDRC W1KG12986). Vol. 6: 453–455.
Version: 1.0-20230317
- ↑ Cette ligne figure dans les versions canoniques du texte, mais elle n’apparaît pas dans la version fournie dans les écrits de Jamyang Khyentsé Chökyi Lodrö.
- ↑ On a lu bslu plutôt que bkru.
- ↑ Traduction alternative : « En approchant (ou atteignant) le cœur de l’éveil ».
- ↑ brgya byin tshangs pa’i lha rnams dang. Dans la version canonique, on lit : brgya byin lhar bcas bde legs dang.
- ↑ La traduction de ce quatrain est inspirée de la traduction d’un quatrain analogue dans le texte du Riwo Sangchö (Traductions Rigpa). Voir https://www.lotsawahouse.org/fr/tibetan-masters/lhatsun-namkha-jigme/riwo-sangcho.
