L’heureux chemin menant à l’éveil : Un guru-yoga

༄༅། །བླ་མའི་རྣལ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་བདེ་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །

L’heureux chemin menant à l’éveil : Un guru-yoga

par Jamyang Khyentsé Chökyi Lodrö

ན་མོ་ལོ་ཀེ་ཤྭ་རཱ་ཡ།

Namo lokeśvarāya !

སྐལ་བཟང་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་གོ་འཕང་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་བླ་མའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་སྟེ། ངེས་འབྱུང་བྱང་སེམས་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་ནས།

Toute personne fortunée qui souhaite atteindre promptement le grand éveil devrait s’efforcer de pratiquer le guru-yoga, l’unique voie empruntée par tous les bouddhas. Commencez par cultiver la détermination de vous libérer, et par générer la bodhicitta. Ensuite :

མདུན་མཁར་རྟེན་བསྐྱེད་པ་ནི། །

La visualisation du support dans l’espace devant soi

ཨེ་མ་ཧོ།

émaho

Emaho !

དབྱིངས་སྣང་དག་པ་འཇའ་འོད་འཁྲིགས་པའི་ཀློང་། །

ying nang dakpa ja ö trikpé long

Dans une sphère de lumière irisée, pure apparence de l’espace fondamental,

པད་དཀར་ཟླ་བ་རྒྱས་པའི་གདན་སྟེང་དུ། །

pékar dawa gyépé den tengdou

Sur un siège fait d’un lotus blanc et d’un disque de lune,

རྩ་བའི་བླ་མ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྐུ། །

tsawé lama toukjé chenpö kou

Se trouve mon propre maître-racine sous la forme du Grand Compatissant,

སེམས་ཉིད་ངལ་བསོ་གངས་རིའི་མདོག་ལྟར་དཀར། །

semnyi ngalso gangri dok tar kar

Reposant dans la Nature de l’Esprit (Semnyi Ngalso), blanc comme une montagne enneigée.

ཞི་འཛུམ་ཞལ་གཅིག་ཕྱག་གཉིས་གཡས་མཆོག་སྦྱིན། །

zhi dzoum zhal chik chak nyi yé chok jin

Il sourit sereinement, avec un visage et deux mains, la droite dans le geste de la générosité suprême,

གཡོན་པས་དཀུ་ཡི་སྟ་ཟུར་གདན་ལ་བཀབ། །

yönpé kou yi ta zour den la kab

Et la gauche posée sur le siège, près de sa hanche.

མཐེབ་མཛུབ་བར་ནས་པད་དཀར་སྡོང་བུ་རྒྱས། །

teb dzoubwar né pékar dongbou gyé

Il tient, entre un pouce et un doigt, la tige d’un lotus blanc

སྙན་གཡོན་ཐད་ཀར་འདབ་རྒྱས་ཟེའུ་འབྲུ་རྒོད། །

nyen yön tékar dab gyé zé’ou drou gö

Dont la fleur resplendit au niveau de son oreille gauche.

ལྷ་རྫས་དར་དང་རིན་ཆེན་རྒྱན་ཆ་དང་། །

l’adzé dar dang rinchen gyencha dang

Il porte de divins vêtements de soie et des bijoux précieux.

རི་དྭགས་ལྤགས་པས་ནུ་མ་གཡོན་པ་བཀབ། །

ridak pakpé nouma yönpa kab

Son épaule gauche est drapée d’une peau d’antilope qui descend sur sa poitrine.

དབུ་སྐྲ་ཐོར་ཅོག་སྤྱི་བོར་བཅིངས་པའི་རྩེར། །

outra tor chok chiwor chingpé tser

Ses cheveux sont partiellement noués au-dessus de sa tête,

ནོར་བུ་རིན་ཆེན་ཏོག་གིས་སྤྲས་པ་དང་། །

norbou rinchen tok gi trépa dang

Chignon surmonté d’un précieux ornement serti de joyaux,

ལྷག་མ་སིལ་བུར་གྲོལ་ཞིང་གནག་སྣུམ་མཛེས། །

l’akma silbour drol zhing nak noum dzé

Et le reste de ses cheveux noirs et brillants retombe librement.

ཞབས་གཉིས་རྟ་བབ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་གིས་བཞུགས། །

zhab nyi ta bab kyilmo troung gi zhouk

Il est assis dans une posture détendue, les jambes croisées.

གནས་གསུམ་ཡི་གེ་གསུམ་ལས་འོད་འཕྲོས་པས། །

né soum yigé soum lé ö tröpé

De la lumière émane des trois syllabes situées dans ses trois centres

རང་བཞིན་གནས་ནས་སྤྱན་དྲངས་གཉིས་མེད་གྱུར། །

rangzhin né né chendrang nyimé gyour

Et invite les déités de sagesse depuis leur séjour naturel ; elles se fondent alors indivisiblement.

སྐྱབས་ཀུན་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོར་གསལ། །

kyab kündüpé daknyi chenpor sal

Il est la grande personnification de toutes les sources de refuge, visualisée clairement.

La pratique en sept branches

རྒྱས་པར་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པ་སྦྱར། །

Pour une pratique plus élaborée, ajoutez les sept branches de L’aspiration aux actions bénéfiques (Zangchö Mönlam)¹.

ཕྲ་རབ་རྡུལ་གྱི་གྲངས་སྙེད་ལུས་སྤྲུལ་ཏེ། །

tra rab doul gyi drang nyé lü troul té

Avec dévotion, j’émane des corps aussi nombreux que les atomes

སྒོ་གསུམ་གུས་པས་རྟག་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །

go soum güpé taktou chaktsal lo

Et je me prosterne continuellement avec mon corps, ma parole et mon esprit.

དངོས་སུ་འབྱོར་དང་ཡིད་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །

ngö sou jor dang yi lé joungwa yi

J’offre de vastes nuées d’offrandes réelles et imaginées,

མཆོད་པའི་སྤྲིན་ཆེན་མཁའ་དབྱིངས་ཁྱབ་པར་མཆོད། །

chöpé trin chen k’aying k’yabpar chö

Des présents emplissant l’étendue de l’espace.

ཐོག་མེད་བསགས་པའི་སྡིག་སྒྲིབ་ཉེས་ལྟུང་ཀུན། །

tokmé sakpé dikdrib nyétoung kün

Tous mes méfaits, obscurcissements, fautes et chutes accumulés depuis des temps sans commencement,

གནོང་འགྱོད་དྲག་པོས་མཐོལ་ཞིང་བཤགས་པར་བགྱི། །

nonggyö drakpö tol zhing shakpar gyi

Je les admets ouvertement et m’en confesse en les regrettant profondément.

འཁོར་འདས་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་དགེ་རྩ་ལ། །

k’ordé lam gyi düpé gétsa la

Toutes les sources de vertu relevant du saṃsāra, du nirvāṇa et de la voie,

དགའ་ཞིང་ཕྲག་དོག་མེད་པར་རྗེས་ཡི་རང་། །

ga zhing trakdok mépar jé yi rang

Je m’en réjouis et m’en délecte sans la moindre jalousie.

གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བློ་དང་འཚམ་པ་ཡི། །

doulja nam kyi lo dang tsampa yi

Je vous implore de tourner la roue du vaste et profond Dharma,

ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེའི་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བར་བསྐུལ། །

zab ching gyaché chök’or korwar koul

En accord avec les tempéraments des êtres qui doivent être guidés.

གང་དག་མྱ་ངན་འདའ་བར་བཞེད་རྣམས་ལ། །

gangdak nya ngen dawar zhé nam la

Je prie tous ceux qui envisagent d’entrer dans le parinirvāṇa :

འགྲོ་སྒྲོལ་སླད་དུ་རྟག་པར་བཞུགས་གསོལ་འདེབས། །

dro drol lédou takpar zhouk soldeb

Demeurez à jamais parmi les êtres pour les libérer.

དུས་གསུམ་བསགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཀུན། །

dü soum sakpé géwé tsawa kün

Toutes les sources de vertu accumulées dans les trois temps,

མཁའ་མཉམ་འགྲོ་རྣམས་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་ཕྱིར་བསྔོ། །

k’anyam dro nam namk’yen tob chir ngo

Je les dédie afin que l’infinité des êtres atteigne l’omniscience.

སྤྲོ་ན་མཎྜལ་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱང་སྦྱར།

Si vous le souhaitez, vous pouvez ajouter une offrande de maṇḍala de longueur appropriée.

ཨེ་མ་ཧོ།

émaho

Emaho !

བདེ་ལྡན་ཞིང་ན་ཆོས་སྐུ་སྣང་མཐའ་ཡས། །

déden zhing na chökou nang tayé

Dharmakāya Amitābha sur la terre pure de Sukhāvatī,

གྲུ་འཛིན་རི་བོར་ལོངས་སྐུ་སྤྱན་རས་གཟིགས། །

drou dzin riwor longkou chenrézik

Sambhogakāya Avalokiteśvara sur le mont Potalaka,

རྔ་ཡབ་དཔལ་རིར་སྤྲུལ་སྐུ་པད་མ་འབྱུང་། །

ngayab palrir toulkou péma joung

Nirmāṇakāya Padmasambhava sur le Glorieux mont de Cāmara,

དབྱེར་མེད་བླ་མ་སེམས་ཉིད་ངལ་བསོ་ལ། །

yermé lama semnyi ngalso la

Indivisibles du maître Reposant dans la Nature de l’Esprit,

སྙིང་ནས་གསོལ་འདེབས་བདག་ལ་ཐུགས་རྗེས་གཟིགས། །

nying né soldeb dak la toukjé zik

Je vous prie du fond du cœur : regardez-moi avec compassion !

བྱང་ཆུབ་སེམས་གཉིས་འབྱོངས་པར་བྱིན་གྱིས་རློབས། །

changchoub sem nyi jongpar jingyi lob

Inspirez-moi afin que je maîtrise les deux sortes de bodhicitta !

ཨོཾ་ཨཱཿམ་ཧཱ་གུ་རུ་ལོ་ཀི་ཤྭ་ར་ཁ་སར་པ་ཎི་སརྦ་སིདྡྷི་ཧཱུྃ།

om ah maha gourou lokishwara k’asar pani sarwa siddhi houng

oṃ āḥ mahāguru lokeśvara khasarpaṇi sarva siddhi hūṃ

ཞེས་དང་། མ་ཎི་ཅི་ནུས་བཟླ། །

Répétez ceci et le mantra du « mani » autant de fois que possible.

བླ་མའི་གནས་གསུམ་རྡོ་རྗེ་གསུམ་མཆོག་ལས། །

lamé né soum dorjé soum chok lé

À partir des trois suprêmes vajras situés dans les trois centres du maître,

སྐུ་དང་སྔགས་ཕྲེང་འོད་ཟེར་བདུད་རྩིའི་རྒྱུན། །

kou dang ngak treng özer dütsi gyün

Des formes éveillées, des guirlandes de mantras, des rayons lumineux et des ondées de nectar

རང་གི་གནས་གསུམ་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་ཞུགས། །

rang gi né soum rim dang chikchar zhouk

Convergent vers mes trois centres, graduellement et tout d’un coup.

སྒྲིབ་དག་དབང་དང་བྱིན་རླབས་དངོས་གྲུབ་ཐོབ། །

drib dak wang dang jinlab ngödroub tob

Les obscurcissements sont purifiés, et je reçois initiations, bénédictions et accomplissements.

བླ་མའི་སྐུ་ལས་འོད་ཟེར་མཁའ་ཁྱབ་འཕྲོས། །

lamé kou lé özer k’a k’yab trö

Des rayons de lumière émanent du corps du maître et inondent l’étendue de l’espace.

ཞིང་ཁམས་རབ་འབྱམས་རྒྱ་མཚོ་གསལ་བར་བྱས། །

zhingk’am rabjam gyatso salwar jé

Ils illuminent l’océan infini des mondes,

འཕགས་མཆོད་བྱིན་བསྡུས་རིགས་དྲུག་སྡུག་བསྔལ་སྦྱངས། །

pak chö jin dü rik drouk doukngal jang

Présentent des offrandes aux Nobles, récoltent leurs bénédictions, et purifient les souffrances des six classes d’êtres.

སྣོད་བཅུད་འཕགས་པའི་ཞིང་དང་སྐུ་རུ་གྱུར། །

nöchü pakpé zhing dang kou rou gyour

Le monde entier – l’environnement et les êtres qui l’habitent – devient le domaine et les kāya du Noble Avalokiteśvara ;

དེ་དག་ཀུན་གྱིས་སྔགས་ཀྱི་སྒྲ་ཆེན་པོ། །

dédak kün gyi ngak kyi dra chenpo

Tous les êtres entonnent le merveilleux son du mantra,

བར་མེད་སྒྲོགས་ཤིང་ཐ་མལ་སྒོ་གསུམ་རྣམས། །

barmé drok shing tamal go soum nam

Continuellement et sans interruption, de sorte que corps, parole et esprit ordinaires

འཕགས་པའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་དང་དབྱེར་མེད་གྱུར། །

pakpé kou soung touk dang yermé gyour

Deviennent inséparables du corps, de la parole et de l’esprit éveillés du Noble Avalokiteśvara.

ཡི་གེ་དྲུག་པ་ཅི་ནུས་བཟླ།

Récitez le mantra en six syllabes autant de fois que possible.

མཐར་ནི་བླ་མ་རང་ཐིམ་དབྱེར་མེད་ངང་། །

tar ni lama rang tim yermé ngang

Finalement, le maître se dissout en moi dans une expérience d’indivisibilité.

རང་ཉིད་འཕགས་པའི་སྐུ་རུ་གསལ་བ་ཡི། །

rangnyi pakpé kou rou salwa yi

J’apparais clairement sous la forme du Noble Avalokiteśvara.

ཐུགས་ཀར་ཟླ་སྟེང་ཧྲཱིཿམཐར་སྔགས་ཕྲེང་བསྐོར། །

toukkar da teng hrih tar ngak treng kor

Au centre de mon cœur, sur une lune, se trouve la syllabe Hrīḥ entourée de la guirlande du mantra.

དེ་ལས་འོད་འཕྲོས་ལུས་ཁེངས་སྡིག་སྒྲིབ་སྦྱངས། །

dé lé ö trö lü k’eng dikdrib jang

En émane une lumière qui remplit mon corps et purifie méfaits et obscurcissements.

རང་ལུས་བ་སྤུའི་བུ་ག་ཐམས་ཅད་དུ། །

rang lüwa pü bouga tamché dou

Dans tous les pores de mon corps

སངས་རྒྱས་སྲས་དང་བཅས་པ་རབ་བཞུགས་ཏེ། །

sangyé sé dang chépa rab zhouk té

Apparaissent des bouddhas et leurs héritiers, les bodhisattvas,

མཁའ་ཁྱབ་འགྲོ་བའི་དོན་ཀུན་བྱེད་པར་བསམས། །

k’a k’yab drowé dön kün jépar gyour

Qui œuvrent au bien des êtres dans toute l’immensité de l’espace.

ཡི་གེ་བདུན་མ་བཟླ་བར་བྱའོ། །

Récitez le mantra en sept syllabes².

མཐར་ནི་ལྷར་སྣང་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་བཅས། །

tar ni l’ar nang ten dang tenpar ché

Enfin, toutes les apparences [perçues comme] la déité, « le support et ce qui est supporté »,

འོད་གསལ་དབྱིངས་ཐིམ་ཆོས་སྐུའི་རང་ཞལ་བལྟ། །

ösal ying tim chökü rang zhal ta

Se dissolvent dans l’espace de la claire lumière, et je vois le vrai visage du dharmakāya.

སླར་ཡང་འགྲོ་འདུལ་ཐུགས་རྗེའི་སྐུ་རུ་ལྡང་། །

lar yang drodoul toukjé kou rou dang

Puis, de nouveau, j’apparais sous la forme du Compatissant Dompteur des êtres,

གང་སྣང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ངང་ནས་སྤྱོད། །

gang nang gyouma tabü ngang né chö

Et j’agis à partir de l’expérience du caractère illusoire de tout ce qui apparaît,

ཨོཾ་ཨཱཿཧཱུྃ་གིས་གནས་གསུམ་སྲུངས། །

om ah houng gi né soum soung

Mes trois centres protégés par les syllabes oṃ, āḥ et hūṃ

བཟང་སྤྱོད་སྨོན་ལམ་སོགས་བསྔོ་སྨོན་རྒྱས་བསྡུས་ཅི་རིགས་བྱའོ། །

Récitez des prières de dédicace et d’aspiration d’une longueur adéquate, par exemple L’aspiration aux actions bénéfiques (Zangchö Mönlam).

ཞེས་པའང་ཨ་མདོ་དྷཱི་ཕུ་ཆོས་རྗེའི་གསོལ་དཔོན་རྒན་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ནས་བསྐུལ་ངོར་འཇམ་དབྱངས་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་པས་གང་ཤར་བྲིས་པ་འདིས་ཀྱང་ཕན་བདེ་བླ་ན་མེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག །སརྦ་དཱ་མངྒ་ལཾ།། །།

Pour répondre à la requête de Loudroup, le vieil intendant d’Amdo Dhip’ou Chöjé, Jamyang Chökyi Lodrö a écrit ce qui lui est venu à l’esprit. Puisse cela devenir une cause de bonheur et de bienfaits insurpassables. Sarvadā maṅgalam !

| Traduit en français par Vincent Thibault (2023) sur la base de la traduction anglaise d’Adam Pearcey (2022), qui remerciait la Khyentse Foundation et le Tertön Sogyal Trust pour leur généreux soutien.

Source : 'jam dbyangs chos kyi blo gros. "bla ma’i rnal 'byor byang chub bde lam/" in ’Jam dbyangs chos kyi blo gros kyi gsung ’bum. 12 vols. Bir : Khyentse Labrang, 2012. W1KG12986. Vol. 4: 15–18.

Version: 1.0-20230217