Increasing Intelligence to the Full

༄༅། །འཇམ་དཔལ་བསྟོད་པ་ཤེས་རབ་རབ་འཕེལ་བཞུགས།

In Praise of Mañjuśrī: Increasing Intelligence to the Full

by Mipham Rinpoche

 

དྷཱིཿ ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་བདེ་གཤེགས་སྲས་བཅས་ཀྱི། །

dhih chok chu dü sum deshek sé ché kyi

Dhīḥ! Supreme enlightened form of all the buddhas and their heirs,

སྐུ་ཡི་མཆོག་སྟེ་གསུང་གི་དབང་ཕྱུག་ཆེ། །

ku yi chok té sung gi wangchuk ché

Throughout the whole of space and time,

ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའ་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་དབྱངས། །

yeshe sempa jetsün jampal yang

Powerful lord of speech and embodiment of wisdom, precious Mañjughoṣa,

བདག་གི་སྙིང་དབུས་པདྨོར་རྟག་ཏུ་མཆོད། །

dak gi nying ü pemor taktu chö

Remain forever upon the lotus in the centre of my heart.

 

ཁྱོད་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཀུན་གྱི་ཡབ། །

khyö ni dewar shekpa kün gyi yab

You are the father of all the buddhas who have gone to bliss,

མ་ལུས་འཕགས་ཚོགས་ཀུན་སྐྱེད་ཆོས་དབྱིངས་ཡུམ། །

malü pak tsok kün kyé chöying yum

And the dharmadhātu mother from whom all the noble ones are born,

དུས་གསུམ་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་ཚུལ་སྟོན་པ། །

dü sum gyalwé sé kyi tsul tönpa

Yet you appear as the son of the buddhas of past, present and future—

མཚུངས་མེད་ཁྱོད་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །

tsungmé khyö la güpé chaktsal tö

To you who are without equal, I prostrate in devotion!

 

ཆོས་དབྱིངས་ཀུན་ཁྱབ་སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲྭ་བའི་གར། །

chöying künkhyab gyutrul drawé gar

Play of the net of magical illusion which pervades the whole expanse of reality,

ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་འགྲོ་ཀུན་ཕན་བདེའི་མཛོད། །

namkha jisi dro kün pendé dzö

Treasury of universal benefit and happiness for as long as space exists,

ཐམས་ཅད་མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་སྐུ། །

tamché nyamnyi yeshe dorjé ku

Embodiment of the vajra wisdom of all-encompassing equality,

འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །

jampal zhönnu khyö la chaktsal tö

To you, Mañjuśrī the ever-youthful, I prostrate and offer praise!

 

དམར་སེར་ཉི་མ་འཆར་ཁའི་ལང་ཚོ་ཅན། །

marser nyima char khé langtso chen

With the vibrant splendour of the orange sun rising in the sky,

སྙིང་ལ་མཚུངས་མེད་བདེ་སྟེར་གཞོན་ནུ་གཟུགས། །

nying la tsungmé dé ter zhönnu zuk

Your youthful form brings to my heart a delight beyond compare.

ལྷ་རྫས་དར་དང་རིན་ཆེན་མེ་ཏོག་གིས། །

lhadzé dar dang rinchen metok gi

Adorned with divine garments of silk and with jewels and flowers,

རབ་མཛེས་ཟུར་ཕུད་ལྔ་ལྡན་སྐྱིལ་སྐྲུང་བཞུགས། །

rab dzé zur pü ngaden kyil trung zhuk

You sit cross-legged, with your long hair tied up in five main knots.

 

ཤེས་རབ་འོད་འབར་ཡེ་ཤེས་རལ་གྲི་ཡིས། །

sherab öbar yeshe raldri yi

With wisdom’s sword that blazes with the light of intelligence,

བདུད་བཅོམ་མུན་པའི་ཐིབ་པོ་རྣམ་པར་འདྲལ། །

dü chom münpé tibpo nampar dral

You subdue the maras and cut the darkness of our ignorance.

ཡིད་འོང་ཨུཏྤལ་གཞོན་ནུའི་ཕྱག་མཚན་གྱིས། །

yi ong utpal zhönnü chaktsen gyi

With the fresh and lovely utpala flower clasped in your hand,

ཡིད་ལ་གང་འདོད་དམ་པ་མཆོག་སྦྱིན་མཛད། །

yi la gang dö་dampa chok jin dze

You show the mudrā of generosity, and grant our every wish.

 

རྗེ་བཙུན་ཁྱེད་སྐུ་དྲན་པའི་མོད་ཉིད་ལ། །

jetsün khyé ku drenpé mö nyi la

In the very instant we think upon your perfect form, O precious one,

འཁྲུལ་སྣང་འཁོར་བའི་མུན་པ་མཐར་བྱེད་ཅིང༌། །

trulnang khorwé münpa tar jé ching

All the darkness of samsara and deluded perception is at an end,

ཡང་དག་ལམ་བཟང་མཐོང་བའི་སྣང་བ་སྦྱིན། །

yangdak lam zang tongwé nangwa jin

And you grant us the light with which to perceive the genuine path,

ཡིད་ལ་ཉིན་མོར་བྱེད་པའི་དཔལ་སྩོལ་བ། །

yi la nyinmor jepe pal tsolwa

As if the sun’s glorious radiance had been brought into our minds!

 

ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་སྐུ་ཅན་འཇམ་པའི་དཔལ། །

sherab yeshe kuchen jampé dpal

‘Gentle Splendour,’ Mañjuśrī, embodiment of wisdom and intelligence,

བདག་སྙིང་ཆུ་སྐྱེས་བཞད་པའི་གེ་སར་ལ། །

dak nying chukyé zhepé gesar la

Respectfully I offer you this seat upon the lotus of my heart,

གུས་པས་བསྟི་ཞིང་རིག་སྔགས་རྒྱལ་པོ་ཡིས། །

güpé ti zhing rik ngak gyalpo yi

And I invoke your wisdom mind, O protector,

མགོན་པོ་ཁྱེད་ཀྱི་ཐུགས་དམ་རྒྱུད་བསྐུལ་ན། །

gönpo khye kyi tukdam gyü kul na

Through the sovereign of all awareness-mantras.

 

ཚིག་དོན་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བློ་གྲོས་མཐུ། །

tsikdön nampar jepé lodrö tu

Swiftly set ablaze a great fire of wisdom within my heart,

མཆོག་ཏུ་རྣོ་མྱུར་རྒྱ་ཆེ་རབ་ཟབ་པ། །

chok tu no nyur gyache rab zabpa

A powerful intelligence discerning words and meaning,

ཀུན་གསལ་ཉི་ཟླའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་མཚུངས་པའི། །

kün sal nyidé kyilkhor dang tsungpé

Supremely keen, swift, utterly profound and expansive,

ཤེས་རབ་མེ་ཆེན་སྙིང་ལ་མྱུར་དུ་སྤོར། །

sherab mé chen nying la nyur du por

Illuminating all, like the maṇḍalas of the sun and moon.

 

ཞུམ་པ་དང་བྲལ་གང་གིས་མི་བརྫི་ཞིང་། །

zhumpa dang dral gang gi mi dzi zhing

Grant me too the confidence of eloquence,

ཐོགས་མེད་རྒྱུན་ཆགས་མཛད་པ་ཡོངས་སྤངས་བ། །

tokmé gyünchak dzepa yong pangwa

That is unhesitating, entirely unassailable,

འཇིགས་པ་མེད་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཡི། །

jikpa mepa dorjé tabu yi

Unhindered, constant, never dissipating—

སྤོབས་པའི་མཆོག་དེ་བདག་ལ་སྒྲུབ་པར་མཛོད། །

pobpé chok dé dak la drubpar dzö

A vajra-like fearlessness that is indestructible.

 

ཚིག་དང་དོན་གྱི་རྣམ་པ་མ་ལུས་རྣམས། །

tsik dang dön gyi nampa malü nam

Grant me the great treasure of infallible memory,

ནམ་ཡང་བརྗེད་པའི་ནོངས་པ་མ་མཆིས་པ། །

namyang jepé nongpa machipa

Which is as broad and all-encompassing as space,

ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་གོ་སྐབས་ཡངས་པ་ཡི། །

namkha tabur gokab yangpa yi

And is entirely unerring, so that never will I forget

མི་ཟད་གཟུངས་ཀྱི་གཏེར་ཆེན་བདག་ལ་སྩོལ། །

mizé zung kyi terchen dak la tsol

Any aspect whatsoever of the words or of the meaning.

 

མགྲིན་པའི་འོ་མཚོར་དབྱངས་ཅན་དགྱེས་རོལ་བས། །

drinpé otsor yangchen gyerolwé

Through Sarasvatī’s delight as she plays at my throat,

མཁས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་འཕྲོག་ཚིག་གི་ཉམས། །

khé nam shintu yitrok tsik gi nyam

May I achieve the power of mastery over speech,

བདུད་རྩི་རོ་ལྡན་ཡིད་རབ་སིམ་བྱེད་པའི། །

dütsi roden yi rab sim jepé

And my words entice and enchant the learned,

ངག་གི་དབང་ཕྱུག་གྲུབ་པར་མཛད་དུ་གསོལ། །

ngak gi wangchuk drubpar dzé du sol

Like the taste of sweetest nectar, bringing pleasure to their minds.

 

རྒྱལ་དང་རྒྱལ་སྲས་ཉན་རང་འཕགས་ཚོགས་དང་། །

gyal dang gyalsé nyenrang pak tsok dang

From the whole of this world—from the buddhas, bodhisattvas,

ལྷ་ཀླུ་མི་དང་གནོད་སྦྱིན་དྲང་སྲོང་སོགས། །

lha lu mi dang nö jin drangsong sok

And the noble assembly of śrāvakas and pratyekabuddhas,

འཇིག་རྟེན་ཀུན་ན་གང་མཆིས་བློ་གྲོས་ཀྱི། །

jikten kün na gang chi lodrö kyi

From gods, nāgas, humans, yakṣas, sages and the like—

དཔལ་རྣམས་ཡིད་ལ་རབ་ཏུ་འགུགས་པར་མཛོད། །

pal nam yi la rabtu gukpar dzö

I invoke the splendour of intelligence, summoning it into my mind!

 

ཐོས་བསམ་བསྒོམ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས། །

tö sam gompé kyilkhor yongsu dzok

May I perfect the spheres of study, reflection and meditation,

འཆད་རྩོད་རྩོམ་པའི་འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་གསལ། །

ché tsö tsompé özer rabtu sal

Shine bright the lights of explanation, debate and composition,

སྙེམས་མེད་ཞི་བ་གཞན་ཕན་སྙིང་བརྩེ་དང༌། །

nyemmé zhiwa zhenpen nying tsé dang

And possess humility, calm, altruism, kindhearted love and faith,

དད་སོགས་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོས་མཛེས་གྱུར་ཅིག །

dé sok yönten gyatsö dzé gyur chik

The most beautiful and perfect qualities, as boundless as the ocean.

 

དེ་ཡི་མཐུ་ལས་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་ལ། །

dé yi tu lé gyalwé tenpa la

Through the power of this, may I accomplish vast deeds

བྱ་བ་རྒྱ་ཆེན་མཆོག་ཏུ་རབ་བགྱིད་ཅིང༌། །

jawa gyachen chok tu rab gyi ching

To benefit the teachings of the victorious buddhas,

འཇམ་དཔལ་དཔའ་བོས་དགྱེས་བཞིན་རྗེས་བཟུང་ནས། །

jampal pawö gyé zhin jezung né

And always delight and be cared for by Mañjuśrī,

རང་གཞན་དོན་གཉིས་ལྷུན་གྱིས་འགྲུབ་པར་ཤོག །

rangzhen dön nyi lhün gyi drubpar shok

Spontaneously accomplishing my own and others’ welfare!

 

ཅེས་ཤེས་རབ་འཕེལ་བྱེད་ཀྱི་བསྟོད་སྨོན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བརྟན་གཡོའི་དྭངས་མ་བཅུ་བཞིའི་གྲངས་ལྡན་འདི་ནི་མེ་རྟ་དབྱུག་ཟླའི་ཚེས་དྲུག་བཟང་པོའི་གྲངས་ལ་མི་ཕམ་འཇམ་དཔལ་དགྱེས་པས་སྤེལ་བ་དགེའོ། མངྒ་ལཾ། །

This praise and aspiration for increasing intelligence with verses equal in number to the fourteen vital essences (dwangs ma) of the animate and inanimate was written by Mipham Jampal Gyepa on an auspicious day during the Aśvinī [i.e., ninth] month of the Fire Horse year (1906). May virtue abound!

 

| Translated by Adam Pearcey, 2006. Originally published on www.lotsawaschool.org

 

Version: 1.3-20230130