L’augmentation de la longévité et de la vitalité
༄༅། །སྲོག་བསླུ་བྱ་ཚུལ་ཚེ་དཔལ་རྒྱས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །
L’augmentation de la longévité et de la vitalité
Une pratique pour sauver des vies
par Jamyang Khyentsé Wangpo
བླ་མ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མགོན་པོ་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
Hommage au guru et au bienheureux protecteur Amitāyus, bouddha de la Vie infinie !
གྲུབ་པའི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ངག་གི་དབང་ཕྱུག་གྲགས་པའི་ཞལ་ནས།
བྱ་ཉ་རི་དྭགས་རྐུན་མ་དང་། །
སྦྲུལ་སོགས་གསད་བྱའི་ཕྱོགས་གྱུར་རྣམས། །
སྲོག་བསྐྱབས་པ་ཡིས་འཕྲལ་དུ་ནི། །
ཚེ་ཐུང་བ་ཡང་ཚེ་རིང་འགྱུར། །
Le grand maître accompli Vāgīśvarakīrti a dit1 :
Si vous sauvez la vie d’oiseaux, de poissons, de cerfs, de voleurs,
De serpents et de toute autre créature destinée à être tuée,
Alors votre vie, même si elle devait être courte,
Sera inévitablement prolongée.
ཞེས་གསུངས་པས་མཚོན་གསོད་པར་ངེས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་སྲོག་བསླུ་བ་ནི་ཚེ་སྒྲུབ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་མདོ་རྒྱུད་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་ནས་གསུངས་ཤིང་རིག་པས་ཀྱང་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་། གཞན་ཡང་ཕན་ཡོན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྲོག་བསླུ་ལ་བརྩོན་པ་ཆེས་ཆེར་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །
Il est dit que sauver des êtres destinés à une mort certaine constitue la meilleure des pratiques de longévité. Ce qui est illustré en exergue est en fait enseigné dans d’innombrables sūtras, tantras et śāstras. On peut également parvenir à cette conclusion par le raisonnement. Quoi qu’il en soit, étant donné que le fait de sauver des vies engendre des bienfaits qui dépassent l’entendement, les personnes sensées devraient y consacrer toujours plus d’efforts.
དེ་ལ་སྤྱིར་སེམས་བསྐྱེད་བཟང་པོ་དང་ལྡན་པས་བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་དུད་འགྲོ་གཙོ་བོར་གྱུར་བ་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་བསླུ་ཞིང་། རང་གིས་བསད་པ་དང་། གཞན་ལ་འཚོང་བ་སོགས་མི་བྱ་བར་རང་རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བདེ་བར་འཚོ་བ་དང་། དེ་ལྟར་བགྱིས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྔོ་སྨོན་གྱིས་རྒྱས་གདབ་པ་ཙམ་བགྱིས་བས་སྐབས་ཀྱི་དོན་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཆོ་ག་དམིགས་བསལ་མ་བྱས་ཀྱང་རུང་མོད།
En général, le cœur débordant de compassion, préservez la vie des animaux qui sont en votre possession, abstenez-vous de tuer des bêtes ou d’en vendre à qui que ce soit qui les tuerait, et veillez au bien-être des animaux qui vivent dans votre environnement. Si vous y parvenez, et si vous pérennisez les racines de ces actes vertueux avec des prières de dédicace et d’aspiration2, vous atteindrez votre objectif et n’aurez nul besoin de recourir à d’autres rituels.
ཡུལ་དུས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་དང་བསྟུན་ནས་ཅུང་ཟད་རྒྱས་པར་སྤྲོ་ན། སྔ་འགྱུར་གྱི་མན་ངག་འགའ་ཞིག་ལས་སྲུང་བའི་རྟེན་དུ་འཛུགས་པ་སོགས་གཞན་ནས་འབྱུང་བ་ལྟར་བྱ་བའམ།
Si vous souhaitez vous consacrer à une forme de pratique légèrement plus élaborée, comme il sied en un jour particulier ou une occasion spéciale, vous pouvez suivre l’une des instructions essentielles enseignées dans l’école des anciennes traductions, en faisant par exemple de l’animal un support pour un protecteur du Dharma.
ཐུན་མོང་དུ་ཤིས་བརྗོད་བསྔོ་སྨོན་ཙམ་སྤྲོས་ཏེ་བྱ་བར་འདོད་ན། ཆོ་འཕྲུལ་ཟླ་བ་དང་། ཟླ་བ་གང་ཡང་རུང་བའི་ཚེས་བརྒྱད་ཉ་སྟོང་སོགས་དུས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་འབྱུང་བ་དང་སྟབས་འགྲིགས་ན་བཟང་ཞིང་།
Peut-être préférez-vous simplement pratiquer un rituel accompagné de la récitation de versets de bon augure, de dédicace et d’aspiration, comme il est courant de le faire. Dans ce cas, la pratique qui suit convient, notamment aux occasions spéciales (au cours du Mois des Miracles3, par exemple, ou à l’occasion du huitième jour4, de la nouvelle lune ou de la pleine lune de n’importe quel mois).
ཚེ་རིང་བའི་དོན་དུ་གཙོ་བོར་བྱེད་ན་བསྒྲུབ་བྱའི་སྲོག་གཟའ་དར་བ་དང་འཕྲོད་སྦྱོར་བཟང་པོ་འཛོམས་པའི་ཉི་ཤར་ལ་བྱ།
Si votre objectif premier est de prolonger la vie de quelqu’un, vous devriez accomplir le rituel à l’aube, le jour de la force vitale ascendante de cette personne, à l’occasion d’une conjoncture astrologique favorable5.
གང་ལྟར་ཡང་སྲོག་བསླུ་བྱ་རྒྱུ་རྣམས་མདུན་དུ་འཁོད་པ་ན། སྐྱབས་སེམས།
Quoi qu’il en soit, placez les animaux à sauver devant vous, et récitez les vers du refuge et de l’esprit d’éveil :
Le refuge et la bodhicitta
སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་ཚོགས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་ལ། །
sangyé chö dang tsok kyi chok nam la
Dans le Bouddha, le Dharma et le Sangha insurpassables,
བྱང་ཆུབ་བར་དུ་བདག་ནི་སྐྱབས་སུ་མཆི། །
changchoub bardou dak ni kyab sou chi
Je prends refuge jusqu’à l’éveil.
བདག་གི་སྦྱིན་སོགས་བགྱིས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས། །
dak gi jin sok gyipé sönam kyi
Grâce au mérite engendré par la générosité et les autres vertus,
འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག
dro la pen chir sangyé droubpar shok
Puissé-je atteindre la bouddhéité pour le bien de tous les êtres.
ལན་གསུམ།
Récitez trois fois le verset qui précède.
Les quatre illimités
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་དང་བདེ་བའི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག
semchen tamché déwa dang déwé gyou dang denpar gyour chik
Puissent tous les êtres jouir du bonheur et des causes du bonheur !
སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིག
doukngal dang doukngal gyi gyou dang dralwar gyour chik
Puissent-ils être libres de la souffrance et des causes de la souffrance !
སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་གྱུར་ཅིག
doukngal mépé déwa dampa dang mindralwar gyour chik
Puissent-ils ne jamais être séparés d’un bonheur véritable, dénué de souffrance !
ཉེ་རིང་ཆགས་སྡང་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་བཏང་སྙོམ་ཚད་མེད་པ་ལ་གནས་པར་གྱུར་ཅིག
nyéring chakdang nyi dang dralwé tangnyom chenpo la népar gyour chik
Et puissent-ils demeurer dans une équanimité illimitée, qui est libre d’attachement et d’aversion !
ཅེས་ཚད་མེད་བཞི་བསྒོམ།
Cultivez ainsi les quatre illimités.
La récitation des noms des bouddhas
སྤྲོས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་དང་། གཟུངས་སྔགས་ཁྱད་པར་ཅན་མང་དུ་བརྗོད་ན་དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཐར་པའི་ས་བོན་ཐེབས་པ་སོགས་ཕན་ཡོན་ཆེ། དེ་ཙམ་མི་ནུས་ཀྱང་།
À ce stade, si vous souhaitez pratiquer de façon plus élaborée, vous pouvez réciter à plusieurs reprises les noms des bouddhas et des dhāraṇīs particulières. Il en ressortira de merveilleux bienfaits, comme de planter la graine de la libération dans le continuum de conscience des animaux. Si vous n’êtes pas en mesure de procéder de la sorte, prononcez tout de même une fois ce qui suit :
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མགོན་པོ་འོད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
chomdendé dézhin shekpa drachompa yangdakpar dzokpé sangyé gönpo ö pak tou mépa la chaktsal lo
Hommage au bhagavān, tathāgata, arhat, bouddha parfait et complet, protecteur Amithāba !
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མགོན་པོ་མི་འཁྲུགས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
chomdendé dézhin shekpa drachompa yangdakpar dzokpé sangyé gönpo mitroukpa la chaktsal lo
Hommage au bhagavān, tathāgata, arhat, bouddha parfait et complet, protecteur Akṣobhya !
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་གཙུག་ཏོར་ཅན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
chomdendé dézhin shekpa drachompa yangdakpar dzokpé sangyé rinchen tsouktor chen la chaktsal lo
Hommage au bhagavān, tathāgata, arhat, bouddha parfait et complet, Ratnaśikhin !
བདེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
Ensuite, rendez hommage aux sept sougatas6 :
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཚན་ལེགས་པར་ཡོངས་བསྒྲགས་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
chomdendé dézhin shekpa drachompa yangdakpar dzokpé sangyé tsen lekpar yong drak pal gyi gyalpo la chaktsal lo
Hommage au bhagavān, tathāgata, arhat, bouddha parfait et complet, « Roi glorieux dont le nom est célèbre » ! 7
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཁས་པ་གཟི་བརྗིད་ཀྱི་སྒྲ་དབྱངས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
chomdendé dézhin shekpa drachompa yangdakpar dzokpé sangyé k’épa ziji kyi drayang kyi gyalpo la chaktsal lo
Hommage au bhagavān, tathāgata, arhat, bouddha parfait et complet, « Roi qui fait résonner l’énergie de la vertu » ! 8
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གསེར་བཟང་དྲི་མེད་རིན་ཆེན་སྣང་བརྟུལ་ཞུགས་གྲུབ་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
chomdendé dézhin shekpa drachompa yangdakpar dzokpé sangyé ser zang drimé rinchen nang toulzhouk droubpa la chaktsal lo
Hommage au bhagavān, tathāgata, arhat, bouddha parfait et complet, « Celui qui a accompli le vœu de l’éclat de l’or et des fins joyaux immaculés » ! 9
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་མེད་མཆོག་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
chomdendé dézhin shekpa drachompa yangdakpar dzokpé sangyé nya ngen mé chok pal la chak tsal lo
Hommage au bhagavān, tathāgata, arhat, bouddha parfait et complet, « Sans-chagrin dont la gloire est suprême » ! 10
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་བསྒྲགས་རྒྱ་མཚོའི་དབྱངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
chomdendé dézhin shekpa drachompa yangdakpar dzokpé sangyé chö drak gyatsö yang la chaktsal lo
Hommage au bhagavān, tathāgata, arhat, bouddha parfait et complet, « Le rugissant dont la renommée dharmique est océane » ! 11
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གི་བློས་རྣམ་པར་རོལ་པ་མངོན་པར་མཁྱེན་པའི་རྒྱལ་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
chomdendé dézhin shekpa drachompa yangdakpar dzokpé sangyé chö gyatso chok gi lö nampar rolpa ngönpar k’yenpé gyalpo la chaktsal lo
Hommage au bhagavān, tathāgata, arhat, bouddha parfait et complet, « Roi qui est un océan de Dharma à la maîtrise, à l’esprit et à la sagesse insurpassables » ! 12
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྨན་གྱི་བླ་བཻ་ཌཱུ་རྻའི་འོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
chomdendé dézhin shekpa drachompa yangdakpar dzokpé sangyé men gyi la baidouryé ö la chaktsal lo
Hommage au bhagavān, tathāgata, arhat, bouddha parfait et complet, « Maître de médecine à l’éclat du lapis-lazuli » ! 13
ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
Enfin, rendez hommage au Bouddha Śākyamuni :
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
chomdendé dézhin shekpa drachompa yangdakpar dzokpé sangyé shakya toubpa la chaktsal lo
Hommage au bhagavān, tathāgata, arhat, bouddha parfait et complet, Śākyamuni !
La récitation des mantras
ཞེས་དང་།
Ensuite, chantez d’une voix forte et claire des mantras, comme ceux qui suivent :
ཡི་གེ་དྲུག་པ།
Le mantra en six syllabes d’Avalokiteśvara
ཨོཾ་མ་ཎི་པདྨེ་ཧཱུྂ་ཧྲཱིཿ
om mani pémé houng hrih
oṃ maṇi padme hūṃ hrīḥ ||
མི་འཁྲུགས་པའི་གཟུངས།
La dhāraṇī du bouddha Akṣobhya
ན་མོ་རཏྣ་ཏྲ་ཡཱ་ཡ། ན་མོ་བྷ་ག་ཝ་ཏེ་ཨཀྵོ་བྷྱ་ཡ། ཏ་ཐཱ་ག་ཏ་ཡ། ཨརྷ་ཏེ་སམྱཀྶཾ་བུདྡྷཱ་ཡ། ཏདྱ་ཐཱ། ཨོཾ་ཀཾ་ཀ་ནི་ཀཾ་ཀ་ནི། རོ་ཙ་ནི་རོ་ཙ་ནི། ཏྲོ་ཌ་ནི་ཏྲོ་ཌ་ནི། ཏྲཱ་ས་ནི་ཏྲཱ་ས་ནི། པྲ་ཏི་ཧ་ན་པྲ་ཏི་ཧ་ན། སརྦ་ཀརྨ་པ་རཾ་པ་རཱ་ཎི་མེ་སརྦ་སདྭ་ནཱཉྪ་སྭཱ་ཧཱ།
namo ratna trayaya | namo bhagavaté akshob’yaya tat’agataya ar’até samyak sambouddhaya | tadyat’a | om kamkani kamkani rotsani rotsani trotani trotani trasani trasani pratihana pratihana sarva karma paramparani mé sarva sato nantsa soha
namo ratna-trayāya | namo bhagavate akṣobhyāya tathāgatāya arhate samyak saṃbuddhāya | tadyathā | oṃ kaṃkaṇi kaṃkaṇi rocani rocani troṭani troṭani trāsani trāsani pratihana pratihana sarva karma paramparāṇi me sarva sattvānāñca svāhā ||
བཅུ་གཅིག་ཞལ་གྱི་གཟུངས།
La dhāraṇī d’Avalokiteśvara à onze visages
ན་མོ་རཏྣ་ཏྲ་ཡཱ་ཡ། ན་མཿཨཱརྻ་ཛྙཱ་ན་སཱ་ག་ར་བཻ་རོ་ཙ་ན་བྱཱུ་ཧ་རཱ་ཛཱ་ཡ། ཏ་ཐཱ་ག་ཏ་ཡ། ཨརྷ་ཏེ། སམྱཀྶཾ་བུདྡྷ་ཡ། ན་མཿསརྦ་ཏ་ཐཱ་ག་ཏེ་བྷྱཿ ཨརྷད་བྷྱཿསམྱཀྶཾ་བུདྡྷ་བྷྱཿ ན་མཿཨཱརྻ་ཨ་བ་ལོ་ཀི་ཏེ་ཤྭ་རཱ་ཡ། བོ་དྷི་སཏྭ་ཡ། མ་ཧཱ་སཏྭ་ཡ། མ་ཧཱ་ཀཱ་རུ་ཎི་ཀཱ་ཡ། ཏདྱ་ཐཱ། ཨོཾ་དྷ་ར་དྷ་ར། དྷི་རི་དྷི་རི། དྷུ་རུ་དྷུ་རུ། ཨི་ཊྚེ་བི་ཊྚེ། ཙ་ལེ་ཙ་ལེ། པྲ་ཙ་ལེ་པྲ་ཙ་ལེ། ཀུ་སུ་མེ། ཀུ་སུ་མ། བ་རེ། ཨི་ལི་མི་ལི། ཙི་ཏི་ཛྭ་ལ་མཱ་པ་ན་ཡ་སྭཱ་ཧཱ།
namo ratna trayaya | nama arya jnana sagara vairotsana byouha radzaya tat’agataya ar’até samyak sambouddhaya | nama sarva tat’agaté b’yah ar’ata b’yah samyak sambouddha b’yah | nama arya avalokiteshvaraya bodhisattvaya mahasattvaya mahakarounikaya | tadyat’a | om dhara dhara | dhiri dhiri | dhourou dhourou | itté bitté | tsalé tsalé | pratsalé pratsalé | kousoumé kousouma | varé | ili mili tsiti dzola mapanaya soha
namo ratna-trayāya | nama ārya-jñāna-sāgara-vairocana-vyūha-rājāya tathāgatāya arhate samyak saṃbuddhāya | namaḥ sarva-tathāgatebhyaḥ arhadbhyaḥ samyak-sambuddhebhyaḥ | nama āryāvalokiteśvarāya bodhisattvāya mahāsattvāya mahākāruṇikāya | tadyathā | oṃ dhara dhara | dhiri dhiri | dhuru dhuru | iṭṭe viṭṭe | cale cale | pracale pracale | kusume kusuma vare | ili mili citi jvalam apanaye svāhā ||
La visualisation
སོགས་ཞེས་སྐད་གསང་མཐོ་བས་བརྗོད། དེ་ནས་ལག་ཏུ་མེ་ཏོག་ཐོགས་ལ།
Puis, en tenant des fleurs, imaginez ce qui suit :
མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་བླ་མ་དང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མགོན་པོ་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་བདེན་ཚིག་གྲུབ་པ་སོགས་སྐྱབས་གནས་དཀོན་མཆོག་རྒྱ་མཚོའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ཞལ་ནས་ཤིས་པ་བརྗོད་པའི་དབྱངས་སྙན་སྒྲོགས་ཤིང་མེ་ཏོག་གི་ཆར་ཆེན་པོ་ཕབ་པས་བདག་དང་སྦྱིན་པའི་བདག་པོས་གཙོ་བྱས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་བསོད་དཔལ་འབྱོར་ཡེ་ཤེས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་དང་། དུད་འགྲོའི་སྐྱེས་གནས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱང་གནས་སྐབས་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་ལས་ཐར་ཞིང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྐྱབས་འོག་ཏུ་བདེ་བར་འཚོ་བ་དང་། མཐར་ཐུག་ཐར་པའི་ས་བོན་རྒྱུད་ལ་སྨིན་ནས་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་གྱུར་པར་བསམས་ལ།
dun gyi namk’ar lama dang nyisoumépé chomdendé gönpo tsé pak tou mépa la chok chu sangyé dang changchoub sempa l’a dang drangsong dentsik droubpa sok kyabné könchok gyatsö tsok kyi korwa ngönsoum dou zhoukpé zhal né shipa jöpé yang nyen drok shing métok gi char chenpo pabpé dak dang jinpé dakpö tso jé semchen tamché kyi tsé sö paljor yéshé yönten tamché gong né gong dou pel zhing gyépa dang dudrö kyé né sou gyourpa nam kyang nékab du mayinpar chiwé jikpa lé tar zhing könchok soum gyi kyab oktou déwar tsowa dang tartouk tarpé sabön gyu la min né nyourdou changchoub tobpé kalwachen dou gyourpar gyour
Le bienheureux protecteur Amitāyus – le bouddha de la Vie infinie, inséparable de mon propre maître – apparaît directement dans le ciel devant moi. Il est entouré d’une suite vaste comme l’océan constituée de précieuses sources de refuge, comprenant les bouddhas et bodhisattvas des dix directions, les dévas, et les ṛṣis dont la parole est véridique. Ils chantent des versets de bon augure sur de douces mélodies, en faisant pleuvoir une abondance de fleurs qui augmente et prolonge la vie, le mérite, la prospérité, la sagesse et les qualités de tous les êtres, en particulier moi-même et ceux et celles qui commanditent le rituel. Tous les êtres qui ont pris naissance parmi les animaux sont libérés de la peur d’une mort prématurée et peuvent désormais vivre heureux sous la protection des Trois Joyaux. Ultimement, quand la graine de la libération mûrira dans leur continuum mental, ils auront la chance d’atteindre promptement l’éveil.
Prières de bon augure
Ensuite, récitez toute prière de bon augure qui vous vient à l’esprit, comme les suivantes :
རྒྱལ་མཚན་རྩེ་མོ་དབང་གི་རྒྱལ་པོ་ལྟར། །
gyaltsen tsémo wang gi gyalpo tar
Vous ornez la couronne de la déité suprême,
ལྷག་པར་ལྷ་ཡི་གཙུག་གི་རྒྱན་གྱུར་པའི། །
l’akpar l’a yi tsouk gi gyen gyourpé
Comme le sommet d’une bannière victorieuse, comme le souverain qui tout conquiert,
སྒྲུབ་པ་པོ་ལ་དངོས་གྲུབ་མཆོག་སྩོལ་བ། །
droubpapo la ngödroub chok tsolwa
Et vous accordez aux pratiquants les plus hauts accomplissements.
དཔལ་ལྡན་བླ་མ་རྣམས་ཀྱི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །
palden lama nam kyi tashi shok
Puissent les sublimes gurus susciter les conditions favorables !
སྟོན་པ་བླ་མེད་སངས་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེ། །
tönpa lamé sangyé rinpoché
Précieux Bouddha, enseignant insurpassable ;
སྐྱོབས་པ་བླ་མེད་དམ་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ། །
kyobpa lamé damchö rinpoché
Précieux Dharma, protection insurpassable ;
འདྲེན་པ་བླ་མེད་དགེ་འདུན་རིན་པོ་ཆེ། །
drenpa lamé gendun rinpoché
Précieux Saṅgha, guide insurpassable :
སྐྱབས་གནས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །
kyabné könchok soum gyi tashi shok
Faites en sorte, ô trois rares et suprêmes sources de refuge, que tout soit favorable !
འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པའི་གཙོ་བོ་ཚེ་དཔག་མེད། །
jikten drenpé tsowo tsépakmé
Bouddha de la Vie infinie, le plus éminent guide des êtres en ce monde,
དུས་མིན་འཆི་བ་མ་ལུས་འཇོམས་མཛད་པ། །
dumin chiwa malu jom dzépa
Ta gloire triomphe de toute mort prématurée,
མགོན་མེད་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས། །
gönmé doukngal gyourpa nam kyi kyab
Et tu es un refuge pour ceux qui souffrent sans protection.
མགོན་པོ་ཚེ་དཔག་མེད་ཀྱི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །
gönpo tsépakmé kyi tashi shok
Bouddha Amitāyus, fais en sorte que tout soit favorable !
Versets issus du Sūtra de la vie et de la sagesse infinies14
ལ་སོགས་བཀྲ་ཤིས་གང་ཤེས་ཀྱི་མཐར།
Ensuite, récitez ce qui suit :
སྦྱིན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཡང་དག་འཕགས། །
jinpé tob kyi sangyé yangdak pak
Les bouddhas incarnant le pouvoir de la générosité sont parfaitement sublimes.
མི་ཡི་སེང་གེ་སྦྱིན་པའི་སྟོབས་རྟོགས་ཏེ། །
mi yi sengé jinpé tob tok té
Lions parmi les humains, ils ont réalisé la force de la générosité.
སྙིང་རྗེ་ཅན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་འཇུག་པ་ན། །
nyingjé chen gyi drongk’yer joukpa na
En pénétrant dans la citadelle des compatissants,
སྦྱིན་པ་མཐར་ཕྱིན་ཚེ་ཡང་འཕེལ་བར་ཤོག །
jinpa tarchin tsé yang pelwar shok
Puisse notre longévité se prolonger encore, afin que nous puissions parachever la générosité.
ཚུལ་ཁྲིམས་སྟོབས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཡང་དག་འཕགས། །
tsoultrim tob kyi sangyé yangdak pak
Les bouddhas incarnant le pouvoir de la discipline sont parfaitement sublimes.
མི་ཡི་སེང་གེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྟོབས་རྟོགས་ཏེ། །
mi yi sengé tsoultrim tob tok té
Lions parmi les humains, ils ont réalisé la force de la discipline.
སྙིང་རྗེ་ཅན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་འཇུག་པ་ན། །
nyingjé chen gyi drongk’yer joukpa na
En pénétrant dans la citadelle des compatissants,
ཚུལ་ཁྲིམས་མཐར་ཕྱིན་ཚེ་ཡང་འཕེལ་བར་ཤོག །
tsoultrim tarchin tsé yang pelwar shok
Puisse notre longévité se prolonger encore, afin que nous puissions parachever la discipline.
བཟོད་པའི་སྟོབས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཡང་དག་འཕགས། །
zöpé tob kyi sangyé yangdak pak
Les bouddhas incarnant le pouvoir de la patience sont parfaitement sublimes.
མི་ཡི་སེང་གེ་བཟོད་པའི་སྟོབས་རྟོགས་ཏེ། །
mi yi sengé zöpé tob tok té
Lions parmi les humains, ils ont réalisé la force de la patience.
སྙིང་རྗེ་ཅན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་འཇུག་པ་ན། །
nyingjé chen gyi drongk’yer joukpa na
En pénétrant dans la citadelle des compatissants,
བཟོད་པ་མཐར་ཕྱིན་ཚེ་ཡང་འཕེལ་བར་ཤོག །
zöpa tarchin tsé yang pelwar shok
Puisse notre longévité se prolonger encore, afin que nous puissions parachever la patience.
བརྩོན་འགྲུས་སྟོབས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཡང་དག་འཕགས། །
tsöndru tob kyi sangyé yangdak pak
Les bouddhas incarnant le pouvoir de la diligence sont parfaitement sublimes.
མི་ཡི་སེང་གེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྟོབས་རྟོགས་ཏེ། །
mi yi sengé tsoultrim tob tok té
Lions parmi les humains, ils ont réalisé la force de la diligence.
སྙིང་རྗེ་ཅན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་འཇུག་པ་ན། །
nyingjé chen gyi drongk’yer joukpa na
En pénétrant dans la citadelle des compatissants,
བརྩོན་འགྲུས་མཐར་ཕྱིན་ཚེ་ཡང་འཕེལ་བར་ཤོག །
tsöndru tarchin tsé yang pelwar shok
Puisse notre longévité se prolonger encore, afin que nous puissions parachever la diligence.
བསམ་གཏན་སྟོབས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཡང་དག་འཕགས། །
samten tob kyi sangyé yangdak pak
Les bouddhas incarnant le pouvoir de la méditation sont parfaitement sublimes.
མི་ཡི་སེང་གེ་བསམ་གཏན་སྟོབས་རྟོགས་ཏེ། །
mi yi sengé samten tob tok té
Lions parmi les humains, ils ont réalisé la force de la méditation.
སྙིང་རྗེ་ཅན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་འཇུག་པ་ན། །
nyingjé chen gyi drongk’yer joukpa na
En pénétrant dans la citadelle des compatissants,
བསམ་གཏན་མཐར་ཕྱིན་ཚེ་ཡང་འཕེལ་བར་ཤོག །
samten tarchin tsé yang pelwar shok
Puisse notre longévité se prolonger encore, afin que nous puissions parachever la méditation.
ཤེས་རབ་སྟོབས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཡང་དག་འཕགས། །
shérab tob kyi sangyé yangdak pak
Les bouddhas incarnant le pouvoir de la sagesse sont parfaitement sublimes.
མི་ཡི་སེང་གེ་ཤེས་རབ་སྟོབས་རྟོགས་ཏེ། །
mi yi sengé shérab tob tok té
Lions parmi les humains, ils ont réalisé la force de la sagesse.
སྙིང་རྗེ་ཅན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་འཇུག་པ་ན། །
nyingjé chen gyi drongk’yer joukpa na
En pénétrant dans la citadelle des compatissants,
ཤེས་རབ་མཐར་ཕྱིན་ཚེ་ཡང་འཕེལ་བར་ཤོག །
shérab tarchin tsé yang pelwar shok
Puisse notre longévité se prolonger encore, afin que nous puissions parachever la sagesse.
ཚེ་གཟུངས་ཅི་ནུས་བཟླ་ཞིང་མེ་ཏོག་འཐོར།
Puis, récitez la ḍhāraṇī de longue vie autant de fois que vous le pouvez et dispersez des fleurs :
ཨོཾ་ན་མོ་བྷ་ག་ཝ་ཏེ། ཨ་པ་རི་མི་ཏ་ཨཱ་ཡུརྫྙཱ་ན་སུ་བི་ནི་ཤྩི་ཏ་ཏེ་ཛོ་རྭ་ཛཱ་ཡ། ཏ་ཐཱ་ག་ཏཱ་ཡ། ཨརྷ་ཏེ་སམྱཀྶཾ་བུདྡྷཱ་ཡ། ཏདྱ་ཐཱ། ཨོཾ་པུཎྱེ་པུཎྱེ་མ་ཧཱ་པུཎྱེ། ཨ་པ་རི་མི་ཏ་པུཎྱེ་ཨ་པ་རི་མི་ཏ་པུཎྱ་ཛྙཱ་ན་སཾ་བྷཱ་རོ་པ་ཙི་ཏེ། ཨོཾ་སརྦ་སཾ་སྐཱ་ར་པ་རི་ཤུདྡྷ་དྷརྨ་ཏེ་ག་ག་ན་ས་མུཏྒ་ཏེ་སྭ་བྷཱ་ཝ་བི་ཤུདྡྷེ་མ་ཧཱ་ན་ཡ་པ་རི་ཝཱ་རེ་སྭཱ་ཧཱ།
om namo bhagavaté | aparimita ayourjnana soubinikita tédzo radzaya | tat’agataya ar’até samyak sambouddhaya | tadyata | om pounyé pounyé mahapounyé aparimita pounyé aparimita pounyé jnana samb’aro patsité | om sarva samskara pari shouddha dharmaté gagana samoudgaté sob’ava vishouddhé mahanaya parivaré soha
oṃ namo bhagavate aparimitāyur-jñāna-suviniścita-tejo-rājāya tathāgatāya arhate samyak saṃbuddhāya | tadyathā | oṃ puṇye puṇye mahā-puṇye 'parimita-puṇye 'parimita-puṇya-jñāna-saṃbhāropacite | oṃ sarva-saṃskāra-pariśuddhe dharmate gagana-samudgate svabhāva-viśuddhe mahā-naya-parivāre svāhā ||
Prières de dédicace et d’aspiration
དེ་ལྟར་བགྱིས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བས་མཚོན་དུས་གསུམ་དུ་བསགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དར་ཞིང་འཇིག་རྟེན་དུ་དགེ་ལེགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་དང་། བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ཞབས་པད་བརྟན་ཅིང་ཕྲིན་ལས་རྒྱས་པ་དང་། རང་དང་སྦྱིན་བདག་གིས་གཙོ་བྱས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚེ་བསོད་དཔལ་འབྱོར་ཡེ་ཤེས་འཕེལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱང་འཁོར་བ་དང་ངན་སོང་གི་འཇིགས་པ་ལས་གྲོལ་ནས་བྱང་ཆུབ་རིན་པོ་ཆེ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་ཤོག་ཅིག
détar gyipé guéwé tsawé tsön du soum dou sakpé guéwé tsawé sangyé kyi tenpa dar zhing jikten dou gélek gyachenpo joungwa dang tendzin gyi kyébou dampa nam zhabpé ten ching trinlé gyépa dang rang dang jindak gi tso jépé semchen tamché tsé sö paljor yéshé pelwa dang dudro nam kyang k’orwa dang ngensong gi jikpa lé drol né changchoub rinpoché nyourdou tobpar shok chik
Puissent toutes les vertus semées par cette pratique, de même que toutes les vertus recueillies dans les trois temps, susciter la diffusion du Bouddhadharma ; l’épanouissement de la vertu et du bonheur en ce monde ; la prolongation et le renforcement de la vie des sublimes détenteurs du Dharma ; l’essor de leurs activités ; l’augmentation de la durée de vie, des mérites, de la richesse et de la sagesse de tous les êtres, en particulier moi-même et ceux et celles qui commanditent ce rituel ; la libération, pour ces animaux, de la peur du saṃsāra et des domaines inférieurs ; et leur atteinte rapide du précieux état d’éveil.
སྙམ་དུ་འདུན་པ་རྩེ་གཅིག་པས།
Animé d’une telle résolution, récitez sans distraction les aspirations suivantes :
དགེ་བ་འདི་ཡིས་སྐྱེ་བོ་ཀུན། །
guéwa di yi kyéwo kun
Grâce à cette vertu, puissent tous les êtres
བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་རྫོགས་ཤིང་། །
sönam yéshé tsok dzok shing
Parachever les accumulations de mérites et de sagesse,
བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ལས་བྱུང་བའི། །
sönam yéshé lé joungwé
Et parvenir ainsi au rūpakāya et au dharmakāya,
དམ་པ་སྐུ་གཉིས་ཐོབ་པར་ཤོག །
dampa kou nyi tobpar shok
Dont l’actualisation résulte des mérites et de la sagesse.
བསོད་ནམས་འདི་ཡིས་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ཉིད། །
sönam di yi tamché zikpa nyi
Grâce aux mérites ainsi engendrés, que tous les êtres atteignent l’éveil omniscient
ཐོབ་ནས་ཉེས་པའི་དགྲ་རྣམས་ཕམ་བྱས་ཤིང༌། །
tob né nyépé dra nam pam jé shing
Et triomphent de l’ennemi – les fautes et illusions.
སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་རྦ་ཀློང་འཁྲུགས་པ་ཡི། །
kyé ga na chi balong troukpa yi
Puissent-ils tous être libérés de l’océan du saṃsāra
སྲིད་པའི་མཚོ་ལས་འགྲོ་བ་སྒྲོལ་བར་ཤོག །
sipé tso lé drowa drolwar shok
Et des tourbillons incessants de la naissance, de la vieillesse, de la maladie et de la mort !
གང་དུ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ། །
gangdou kyépé tsérab tamché dou
Dans toutes nos vies, où que nous naissions,
དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ནམ་ཡང་མི་འབྲལ་ཞིང་། །
könchok soum dang namyang mindral zhing
Puissions-nous ne jamais être séparés des Trois Joyaux.
དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་རྒྱུན་དུ་མཆོད་པ་དང་། །
könchok soumpo gyundou chöpa dang
Puissions-nous toujours les honorer
དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བྱིན་རླབས་འཇུག་པར་ཤོག །
könchok soum gyi jinlab joukpar shok
Et recevoir continuellement leurs bénédictions.
བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་རིན་པོ་ཆེ། །
changchoub sem chok rinpoché
L’esprit d’éveil est précieux, sublime !
མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐྱེ་གྱུར་ཅིག །
makyépa nam kyé gyour chik
Puisse-t-il se manifester là où il n’est pas encore né ;
སྐྱེས་པ་ཉམས་པ་མེད་པ་དང་། །
kyépa nyampa mépa dang
Là où il est déjà né, puisse-t-il ne jamais décliner,
གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་ཤོག །
gong né gong dou pelwar shok
Mais toujours croître, encore et encore !
ཕན་བདེ་འབྱུང་བའི་གནས་གཅིག་པོ། །
pendé joungwé né chikpo
La seule véritable source de bonheur et de bienfaits15 –
བསྟན་པ་ཡུན་རིང་གནས་པ་དང་། །
tenpa yun ring népa dang
Le Dharma –, puisse-t-elle perdurer longtemps !
བསྟན་འཛིན་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས། །
tendzin kyébou dampa nam
Puisse la vie des sublimes détenteurs du Dharma
སྐུ་ཚེའི་རྒྱལ་མཚན་བརྟན་གྱུར་ཅིག །
koutsé gyaltsen ten gyour chik
Demeurer ferme, comme une bannière royale !
འཇིག་རྟེན་བདེ་ཞིང་ལོ་ལེགས་དང༌། །
jikten dé zhing lo lek dang
Que ce monde soit paisible et que s’inaugurent des années merveilleuses !
འབྲུ་རྣམས་འཕེལ་ཞིང་ཕྱུགས་འཕེལ་བ། །
drou nam pel zhing chouk pelwa
Que les récoltes et le bétail abondent !
དགེ་ལེགས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གནས། །
gélek tamché joungwé né
Que le bonheur et les conditions favorables soient omniprésents !
ཡིད་ལ་འདོད་པ་ཀུན་འགྲུབ་མཛོད། །
yi la döpa kun droub dzö
Et que tous nos souhaits soient exaucés !
གཞན་ཡང་སྐྱེ་བ་འདི་ཉིད་དུ། །
zhenyang kyéwa di nyi dou
En particulier, au cours de cette vie même,
མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀུན་ཞི་བ་དང༌། །
mitun chok kun zhiwa dang
Que tout ce qui est défavorable soit pacifié !
ཚེ་རིང་ནད་མེད་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །
tséring némé pun soum tsok
Puissions-nous toujours connaître la paix, le bonheur, une longue vie,
རྟག་ཏུ་བདེ་དང་ལྡན་གྱུར་ཅིག །
taktou dé dangden gyour chik
Une bonne santé, la prospérité et le succès !
བསོད་ནམས་སྟོབས་ཆེན་འདི་ཡི་མཐུས། །
sönam tobchen di yi tu
Par l’immense pouvoir de ces mérites,
སྦྱིན་བདག་འཁོར་དང་བཅས་རྣམས་ཀྱི། །
jindak k’or dangché nam kyi
Puissent les mécènes, leurs familles et leurs amis
ཚེ་འདིར་བསམ་པའི་དོན་འགྲུབ་ཅིང༌། །
tsé dir sampé dön droub ching
Voir tous leurs souhaits exaucés et tous leurs buts atteints en cette vie !
བར་ཆད་ཞི་ནས་བཀྲ་ཤིས་པར། །
barché zhi né trashipar
Que tout soit de bon augure pour eux ; qu’ils ne rencontrent aucun obstacle,
བསམ་པ་ཆོས་བཞིན་འགྲུབ་པར་ཤོག །
sampa chö zhin droubpar shok
Et qu’ils accomplissent leurs objectifs en accord avec le Dharma !
ཅེས་སོགས་བསྔོ་སྨོན་གང་ཤེས་དང་།
Récitez ainsi toute prière de dédicace et d’aspiration qui vous est familière. Puis, récitez ce qui suit :
ཆེ་བའི་ཆེ་མཆོག་སྟོན་མཆོག་བླ་ན་མེད། །
chéwé chemchok tön chok lanamé
Enseignant suprême et insurpassable, le plus éminent parmi les grands,
ཆོས་རྗེ་ཉི་མ་རྒྱལ་བའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས། །
chöjé nyima gyalwé jinlab kyi
Puissent tes bénédictions – ô Roi du Dharma, Conquérant semblable au soleil –,
བདུད་དང་བགེགས་རིགས་གནོད་པའི་དགྲ་ཞི་སྟེ། །
du dang gek rik nöpé dra zhi té
Pacifier les māras, les obstacles et les ennemis nuisibles !
རྟག་ཏུ་དཔལ་གནས་ཉིན་མཚན་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །
taktou pal né nyintsen tashi shok
Que tout soit toujours glorieux et favorable, le jour et la nuit durant !
ཆོས་ཉིད་བདེན་པའི་ཆོས་མཆོག་བླ་ན་མེད། །
chönyi denpé chö chok lanamé
Dharma suprême et insurpassable, vérité de la dharmatā :
དམ་ཆོས་བདུད་རྩི་བདེན་པའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས། །
damchö dutsi denpé jinlab kyi
Puissent les bénédictions du nectar de vérité qu’est le sublime Dharma
ཉོན་མོངས་དུག་ལྔ་གདུང་བའི་དགྲ་ཞི་སྟེ། །
nyönmong douk nga doungwé dra zhi té
Pacifier nos douloureux ennemis – les émotions turbulentes que sont les cinq poisons !
རྟག་ཏུ་དཔལ་གནས་ཉིན་མཚན་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །
taktou pal né nyintsen tashi shok
Que tout soit toujours glorieux et favorable, le jour et la nuit durant !
དགེ་འདུན་ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་དཔལ་འབར་བ། །
gendun yönten rinchen pal barwa
Ô Saṅgha, rayonnant de la gloire des nobles et précieuses qualités :
རྒྱལ་སྲས་ཕན་མཛད་བདེན་པའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས། །
gyalsé pen dzé denpé jinlab kyi
Puissent les bénédictions de la vérité des actes bienfaisants des bodhisattvas
ཉེས་པའི་སྐྱོན་བྲལ་དགེ་ཚོགས་རྣམ་པར་འཕེལ། །
nyépé kyöndral gé tsok nampar pel
Augmenter toutes les vertus, sans la moindre négativité !
རྟག་ཏུ་དཔལ་གནས་ཉིན་མཚན་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །
taktou pal né nyintsen tashi shok
Que tout soit toujours glorieux et favorable, le jour et la nuit durant !
སོགས་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་ཚིགས་བཅད་གང་ཡང་རུང་བའི་མཐར།
Ayant récité des versets de bon augure comme ceux-là, concluez :
འཆི་མེད་ཚེ་ཡི་དཔལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་། །
chimé tsé yi pal la longchö ching
L’abondance et la splendeur d’une prodigieuse vie immortelle,
རིག་པའི་བློ་དང་རྣམ་དཔྱོད་ཤེས་རབ་དང་། །
rigpé lo dang namchö shérab dang
Un intellect raffiné, un discernement splendide et une connaissance supérieure,
སྲིད་དང་ཞི་བའི་དཔལ་འབྱོར་གང་ལགས་པ། །
si dang zhiwé paljor gang lakpa
Et toutes les gloires et richesses de l’existence et de la quiétude :
དེ་ཀུན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །
dé kun l’un gyi droubpé tashi shok
Puissent-ils tous s’accomplir spontanément !
བསོད་ནམས་དར་རྒྱས་རི་རྒྱལ་ལྷུན་པོ་བཞིན། །
sönam dargyé ri gyal l’unpo zhin
Puisse le mérite augmenter sans cesse, jusqu’à ressembler au Mérou, roi des montagnes !
སྙན་གྲགས་ཆེན་པོ་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཁྱབ། །
nyendrak chenpo namk’a zhindou k’yab
Puissent le prestige et la renommée remplir le ciel tout entier !
ཚེ་རིང་ནད་མེད་གཞན་དོན་ལྷུན་གྲུབ་པའི། །
tséring némé zhendön l’undroubpé
Puisse-t-il y avoir constamment les bons augures d’un sublime océan de qualités –
ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །
yönten gyatso chok gi tashi shok
La longévité, la santé, et des bienfaits spontanés pour les autres !
གནས་འདིར་ཉིན་མོ་བདེ་ལེགས་མཚན་བདེ་ལེགས། །
né dir nyinmo délek tsen délek
Que cet endroit précis connaisse le bonheur et la paix, au crépuscule comme à l’aube !
ཉིན་མའི་གུང་ཡང་བདེ་ལེགས་ཤིང་། །
nyin mé goung yang délek shing
Que le milieu du jour aussi soit agréable et confortable !
ཉིན་མཚན་རྟག་ཏུ་བདེ་ལེགས་པའི། །
nyintsen taktou délek pé
Que les bons augures des Trois Joyaux soient toujours présents,
དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །
könchok soum gyi tashi shok
Et qu’ils suscitent le bonheur et la paix, de jour comme de nuit !
ཡེ་དྷརྨཱ་བརྗོད་ལ་མེ་ཏོག་འཐོར་བས་བདེ་ལེགས་སུ་བྱ།
Alors, concluez comme il se doit, en récitant le ye-dharmā tout en dispersant des fleurs :
ཨོཾ་ཡེ་དྷརྨཱ་ཧེ་ཏུ་པྲ་བྷཱ་ཝཱ་ཧེ་ཏུནྟེ་ཥཱནྟ་ཐཱ་ག་ཏོ་ཧྱ་ཝ་དཏ། ཏེ་ཥཱཉྩ་ཡོ་ནི་རོ་དྷ་ཨེ་ཝྃ་ཝཱ་དཱི་མ་ཧཱ་ཤྲ་མ་ཎཿསྭཱ་ཧཱ།
om yé dharma hétou prab’ava hétoun téshan tatagato hyavadat | téshan tsa yo nirodha évam vadi maha shramana soha
oṃ ye dharmā hetu prabhāvā hetuṃ teṣāṃ tathāgato hyavadat | teṣāṃ ca yo nirodha evaṃ vādī mahāśramaṇaḥ svāhā ||
སྤྲོ་ན་ཚེ་སྒྲུབ་ཀྱི་གཞུང་གཞན་ལས།
Voici par ailleurs ce qu’on peut lire dans une autre pratique de longévité16 :
ཅི་འབྱོར་སྲོག་བསླུ་བགྱིས་པའི་དཔྲལ་བ་རུ༔
Marquez les animaux dont vous avez pu rançonner la vie, en dessinant un soleil et une lune sur leur front.
ཉི་ཟླའི་རྟགས་གདབ་དེ་ཕྱིན་སྲོག་མི་གཅོད༔
Cette marque indiquera aux autres que ces animaux ne doivent pas être tués.
ཅེས་འབྱུང་བ་ལྟར་ཚེ་ཐར་བགྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་དཔྲལ་བར་མར་གྱི་ཉི་ཟླའི་གཟུགས་འདྲི་བ་ཚེ་ཉི་ཟླ་དང་མཉམ་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་བཤད་ལ། ནོར་ཕྱུགས་དཀར་མཚན་ཅན་ལྟ་བུའི་ཁྱུ་ཕུད་འགའ་རེ་ལ་མིང་བཀྲ་ལེགས་པར་བཏགས་པའང་བཀྲ་ཤིས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་བཤད་པས་དེ་ལྟར་བྱའོ། །
Il est aussi enseigné que de dessiner sur leur front un soleil et une lune avec du beurre crée une condition favorable pour que leur durée de vie s’assimile à celle des deux astres. On enseigne également que de donner des noms heureux à certains des plus beaux animaux d’élevage possédant des taches blanches créera des conditions favorables pour l’avenir. Suivez ce conseil.
གཞན་ཡང་བྱ་དང་རི་དྭགས་དང་ཉ་སོགས་ཀྱི་སྲོག་བསྐྱབ་པའི་སླད་དུ་རི་རྒྱ་ཀླུང་རྒྱ་བསྡམ་པ་ན། གོང་དུ་བཤད་ལ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་དང་བསྔོ་སྨོན་གྱི་རྩིས་ཟིན་པ་དང་། ལྷ་བསང་སོགས་དང་འབྲེལ་བར་བྱས་པས་སྤྱིར་འཆི་བ་བསླུ་བས་མཚོན་ཕན་ཡོན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ།
Protégez la vie des animaux sauvages – oiseaux, poissons, cerfs, et ainsi de suite – et ne leur tendez aucun piège. Comme on l’a expliqué ci-dessus, scellez vos efforts avec la motivation de la bodhicitta et avec des prières de dédicace et d’aspiration. En combinant le tout à des pratiques telles que l’offrande de fumée purificatrice17, les bienfaits d’un tel sauvetage dépasseront l’entendement.
ཁྱད་པར་དུ་ཡུལ་ཕྱོགས་དེར་ཆར་ཆུ་འབེབས་ཤིང་ལོ་ཕྱུགས་ལེགས་པ་སོགས་བཀྲ་ཤིས་པའི་དགེ་མཚན་དུ་མ་འབྱུང་བ་དང་།
La région où vous mettez ces instructions en pratique connaîtra d’heureux présages, tels que des pluies saisonnières, des récoltes généreuses et un bétail abondant.
འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས།
Dans la Précieuse guirlande18, le noble Nāgārjuna écrit :
གྲོག་སྦུར་ཚང་གི་སྒོ་དག་ཏུ།
Que des gens dignes de confiance
ཟད་དང་ཆུ་དང་འབྲུ་མར་དང་།
Placent toujours de l’eau, du sucre,
འབྲུ་ཡི་ཕུང་པོ་རྟག་པར་ནི།
Des piles de grains et de nourriture
ཐུགས་བརྟན་མི་རྣམས་བགྱིད་དུ་གསོལ།
À l’entrée des fourmilières.
ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ལྟར་སྲོག་ཆགས་གྲོག་མ་ལ་ཟས་སྦྱིན་པ་དང་། ཉ་ལ་ཟན་གཙང་མ་སྦྱིན་པ་དང་། ནད་པ་ལ་སྨན་དང་། བྱིས་པ་ལ་སྟོན་མོ་དང་། འདབ་ཆགས་དང་དབུལ་ཕོངས་ལ་ཟས་སྐོམ་སྦྱིན་པ་སོགས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་། བསྔོ་སྨོན་དག་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་ན་འཆི་བ་བསླུ་བ་དང་། འབྱོར་བ་སྤེལ་བ་དང་། མཐར་ཐུག་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་སོགས་བྱ་སླ་ཚེགས་ཆུང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པས་བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་སྒོ་དུ་མ་ནས་ཚོགས་གསོག་པའི་ཐབས་མཁས་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ།
On vous invite donc à cultiver la générosité, en offrant par exemple des grains aux poissons, des médicaments aux malades, des repas aux enfants, de la nourriture et des boissons aux fourmis, aux oiseaux, aux personnes démunies… Cela devrait naturellement être effectué de concert avec les moyens habiles de la bodhicitta et des dédicaces et aspirations. Le mérite qui en résultera deviendra une cause de prévention de la mort et d’augmentation de la vitalité, et contribuera au bout du compte à l’atteinte du grand éveil. Puisque ces instructions sont faciles à suivre, peu contraignantes et immensément bénéfiques, les gens intelligents devraient s’efforcer par tous les moyens de maîtriser ces méthodes d’accumulations.
ཞེས་པའང་རང་གཞན་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་གུས་པ་འཇམ་དབྱངས་མཁྱེན་བརྩེའི་དབང་པོས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ་བྲིས་པ་འདིས་ཀྱང་བསྟན་འཛིན་མཆོག་རྣམས་ཞབས་པད་བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་ཅིང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དུས་མིན་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་ལས་ཐར་ནས་མགོན་པོ་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གོ་འཕང་མྱུར་དུ་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག །སརྦ་དཱ་མངྒ་ལཾ།
Animé par l’esprit d’éveil, Jamyang Khyentsé Wangpo, un adepte de la bodhisattva-piṭaka, a composé ce rituel pour lui-même et les autres. Puisse ce texte contribuer à ce que les sublimes détenteurs du Dharma vivent des centaines d’ères cosmiques ; à ce que tous les êtres soient affranchis de la peur d’une mort prématurée ; et à ce que tout un chacun, sans aucune exception, atteigne promptement l’état d’Amitāyus, le bouddha de la Vie infinie. Sarva Maṅgalam !
| Traduit en français par Vincent Thibault (2025) sur la base de la traduction anglaise de Samye Translations (traduit par Stefan Mang, Peter Woods et Paul Thomas et édité par Libby Hogg, 2021). La traduction anglaise des versets issus du Sūtra de la vie et de la sagesse infinies vient d’Adam Pearcey.
'jam dbyangs mkhyen brtse'i dbang po. “srog slu bya tshul tshe dpal rgyas byed ces bya ba bzhugs so” in mkhyen brtse'i dbang po’i gsung 'bum. 25 vols. Gangtok: rdzong gsar dgon pa'i par khang, 1977–1980. W21807 Vol. 21 (zha): 308–313.
Version : 1.0-20250207
- ↑ La citation apparaît sous une forme légèrement différente dans les Instructions cruciales pour tromper la mort de Vāgīśvarakīrti (Toh. 1748, mṛtyuvañcanopadeśa, ‘chi ba bslu ba’i man ngag).
- ↑ « Pérenniser » est une simple proposition pour ce qu’on traduit plus communément par « sceller » (en l’occurrence, རྒྱས་གདབ་). « Sceller les racines » nous laissait perplexe.
- ↑ Le premier mois du calendrier tibétain.
- ↑ Le huitième jour du mois lunaire est associé au Bouddha de la médecine et à Tārā.
- ↑ Selon l’année de naissance d’une personne, on considère qu’un jour particulier de la semaine est propice aux pratiques de longévité.
- ↑ « Les sept sougatas » fait parfois référence aux « sept bouddhas héroïques » (sangs rgyas dpa' bo bdun), mais il s’agit ici des sept bouddhas dits « de médecine » ou « de guérison » mentionnés dans deux tantras du kriyā-yoga, à savoir, le Sūtra détaillant précisément les vœux antérieurs des sept tathāgatas (Toh. 503, sapta-tathāgata-pūrva-praṇi¬dhāna-viśeṣa-vistāra-sūtra, phags pa de bzhin gshegs pa bdun gyi sngon gyi smon lam gyi khyad par rgyas pa zhes bya ba theg pa chen po'i mdo) et l’Incantation de Vaiḍūrya-prabhā (Toh. 505, tathāgata-vaiḍūrya-prabhā-nāma-balādhāna-samādhi-dhāraṇī; bai DUr+ya'i 'od gyi gzungs). Il est mentionné dans le premier qu’invoquer ces sept bouddhas et leur présenter des offrandes guérit les maladies et peut « interrompre le processus de la mort et faire revenir à son corps la conscience d’un mourant ».
- ↑ En sanskrit : Supari-kīrtita-nāma-śrī-rāja.
- ↑ En sanskrit : Kuśala-tejo-nirghoṣa-rāja.
- ↑ En sanskrit : Suvarṇa-bhadra-vimala-ratna-prabhāsa-vrata-siddhi.
- ↑ En sanskrit : Aśokottama-śrī.
- ↑ En sanskrit : Dharma-kīrti-sāgara-ghoṣa.
- ↑ En sanskrit : Dharma-sāgarāgramati-vikrīḍitābhi-jñā-rāja.
- ↑ En sanskrit : Bhaiṣajya-guru-vaiḍūrya-prabha.
- ↑ Les vers et la dhāraṇī qui les suit viennent du Sublime sūtra du grand véhicule intitulé « Vie et Sagesse infinies » (Toh. 675, ārya-aparimita-āyurjñāna-nāma-mahāyāna-sūtra, ‘phags pa tshe dang ye shes dpag tu med pa zhes bya ba theg pa chen po’i mdo).
- ↑ « Bonheur et bienfaits » : l’expression tibétaine ཕན་བདེ་ peut évoquer à la fois le bien-être temporel et spirituel, ou les bienfaits à court comme à long termes.
- ↑ Les citations qui suivent semblent provenir de l’Incarnation des familles des trois kāya immortels ('chi med sku gsum rigs 'dus), révélé par Changdak Tashi Tobgyal.
- ↑ En tibétain : བསང་ (« sang »).
- ↑ Le titre complet de ce célèbre texte de Nāgārjuna est La Précieuse guirlande de conseils offerts au roi (Toh. 4158, rājaparikathāratnāvali, rgyal po la gtam bya ba rin po che'i phreng ba).
