Le chant d’allégresse d’un yogi

༄༅། །རྣལ་འབྱོར་སྐྱིད་པའི་ཉམས་གླུ་བཀྲ་ཤིས་དོན་ཀུན་གྲུབ་པའི་སྒྲ་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས།།

Une mélodie qui suscite la bonne fortune et les accomplissements universels

par Khenchen Jigmé Phuntsok

ཚེ་རབས་ལས་ཀྱི་ཕྲེང་བར་སྤྱི་གཙུག་གི་རྒྱན་དུ། །

tsé rab lé kyi trengwar chi tsouk gi gyen dou

Ô, maître incomparable à la bonté inégalée, joyau qui exauce les souhaits :

འབྲལ་མེད་ལས་སྨོན་དཀར་པོས་མེ་ཏོག་གིས་བཅིང་བའི། །

dralmé lé mön karpö métok gi chingwé

Au fil de la succession karmique de mes vies, tu ornes ma tête,

མཚུངས་མེད་དྲིན་ཆེན་བླ་མ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ། །

tsoungmé drinchen lama yizhin gyi norbou

Fixé inséparablement par les fleurs de mes actions et aspirations pures.

མཚན་གྱིས་བརྗོད་དཀའ་ཐུབ་བསྟན་ཆོས་འཕེལ་དེ་མཁྱེན་ནོ། །

tsen gyi jö ka toubten chöpel dé k’yen no

Mon cœur se serre rien qu’à prononcer ton nom – Thoupten Chöpel¹. Prends soin de moi !

སྙིང་དབུས་མི་ཤིགས་འཁོར་ལོའི་གུར་ཁང་གི་དབུས་སུ། །

nying u mi shik k’orlö gour k’ang gi u sou

Demeure au centre du palais de l’indestructible chakra en mon cœur,

འབྲལ་མེད་དད་གསུམ་བདུད་རྩིས་མཆོད་སྤྲིན་གྱིས་བསྙེན་པའི། །

dralmé dé soum dudtsi chötrin gyi nyenpé

Pendant que j’exprime les trois sortes de foi, comme autant de nuées d’offrandes d’ambroisie.

རིགས་བརྒྱའི་ཁྱབ་བདག་མི་ཕམ་བློ་གྲོས་ནི་དྲི་མེད། །

rik gyé k’yabdak mipam lodrö ni drimé

Seigneur de cent familles de bouddhas, Mipham Lodrö Drimé – Intelligence Immaculée –,

གཟུངས་སྤོབས་ཡོན་ཏན་བྱེ་བའི་གཏེར་མཛོད་ཁྱེད་མཁྱེན་ནོ། །

zoung pob yönten chéwé terdzö k’yé k’yen no

Trésor abritant une myriade de qualités associées à la mémoire et à l’éloquence : prends soin de moi !

དེ་རང་དགའ་འོ་སྐྱིད་དོ་བླ་མའི་ཐུགས་རྗེས། །

dé rang ga’o kyi do lamé toukjé

Aujourd’hui, grâce à la compassion du maître, je suis ravi, heureux.

བསམ་དོན་དམ་ཆོས་འདུན་མ་ཡིད་བཞིན་དུ་འགྲུབ་ནས། །

samdön damchö dunma yizhin dou droup né

Mon aspiration à pratiquer le noble Dharma a été réalisée,

རྒས་པའི་ལུས་འདི་གར་ལ་འཁྱོལ་ཐབས་ཤིགས་མེད་ཀྱང་། །

gépé lu di gar la k’yöl tab shik mé kyang

Et même si ce corps âgé n’a plus la force de danser,

སྐྱིད་པའི་གླུ་ཆུང་མལ་ནས་ཐོལ་བྱུང་དུ་འགུགས་འདོད། །

kyipé lou choung mel né töl joung dou gouk dö

Je me sens poussé à entonner cette joyeuse chanson spontanée depuis mon lit !

རིགས་དྲུག་འཁོར་བའི་གནས་ན་སྐྱིད་སྡུག་གི་ལས་སྣང་། །

rik drouk k’orwé né na kyi douk gi lé nang

Les expériences karmiques de joie et de chagrin dans les six domaines du saṃsāra

དཀར་ནག་སོས་ཀའི་སྤྲིན་བཞིན་རྟག་བརྟན་ཞིག་མེད་ཀྱང་། །

kar nak söké trin zhin tak ten zhik mé kyang

N’ont pas plus de permanence ou de stabilité que les nuages au printemps.

ང་ཅག་དམ་ཆོས་སྤྱོད་པའི་སྐལ་བཟང་གི་སྐྱེ་བོ། །

nga chak damchö chöpé kalzang gi kyéwo

Mais ceux et celles d’entre nous qui ont la chance de pratiquer le noble Dharma

བདེ་ནས་བདེ་བར་འགྲོ་ཕྱིར་སྐྱིད་པོ་རུ་འདུག་གོ །

dé né déwar dro chir kyipo rou douk go

Vont de bonheur en bonheur et connaissent ainsi un contentement inaltérable.

ལས་སྨོན་ཁུ་བྱུག་བུ་མོས་གླུ་དབྱངས་ཀྱིས་བསྐུལ་ནས། །

lé mön k’ou chouk boumö lou yang kyi kul né

Inspiré par l’appel du coucou de mon karma antérieur et de mes aspirations,

ཆུང་ནས་ཐུབ་བསྟན་ནགས་མའི་སྐྱེས་ཚལ་ལ་ཕེབས་ཏེ། །

choung né toubten nakmé kyé tsal la peb té

Je suis entré dans le jardin des enseignements bouddhistes à un jeune âge,

ཐེག་མཆོག་བདུད་རྩིའི་ཟེགས་མའི་བཅུད་ལེན་ལ་རོལ་བས། །

tek chok dudtsi zekmé chulen la rolwé

Et, savourant le nectar du suprême véhicule,

ཐོགས་མའི་རྟེན་འབྲེལ་དམ་པའི་ཆོས་ཕྱོགས་ལ་འགྲིགས་སོང་། །

tokmé tendrel dampé chö chok la drik song

J’ai créé les conditions initiales propices à la poursuite du saint Dharma.

སྔོན་བྱོན་དམ་པའི་རྣམ་ཐར་ཡིད་ཡུལ་ལ་བཅིང་སྟེ། །

ngön chön dampé namtar yi yul la ching té

J’ai gardé en tête la vie exemplaire des grands maîtres du passé,

མཚུངས་མེད་བླ་མ་དམ་པའི་ཞལ་གསུང་ལ་ཉན་ནས། །

tsoungmé drinchen lama yizhin gyi norbou

Et reçu les instructions de l’incomparable et noble guru.

སྟོན་འཁོར་ཉམས་དགའ་འཛོམས་པ་ད་ལྟ་ཡང་དྲན་ན། །

tön k’or nyamga dzompa data yang dren na

Même aujourd’hui, quand je pense aux réjouissantes réunions du maître et des disciples,

ལུས་སེམས་སྡོད་མི་ཚུགས་པའི་དགའ་སྤྲོ་ཞིག་འདུག་པ། །

lu sem dö mi tsoukpé ga tro zhik doukpa

Je suis si transporté de joie que mon esprit et mon corps ne tiennent pas en place !

སྐྱབས་གནས་རྒྱ་མཚོའི་སྤྱི་གཟུགས་བླ་མ་ནི་རྗེ་ཡི། །

kyabné gyatsö chi zouk lama ni jé yi

Le maître souverain est l’incarnation de l’infinité des sources de refuge.

ཐུགས་རྗེ་ན་བཟའ་དཀར་པོའི་གྲྭ་མཐའ་ལ་འཇུས་ནས། །

toukjé nabza karpö drou ta la ju né

Agrippant un coin de la couverture blanche de sa compassion,

ནམ་ཡང་འབྲལ་བ་མེད་པའི་སྨོན་ལམ་ཞིག་བཏབ་ཡོད། །

nam yang dralwa mépé mönlam zhik tab yö

J’ai exprimé le souhait que nous ne soyons jamais séparés.

ད་ནི་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་སྐྱིད་པོ་རུ་འདུག་གོ །

da ni ji tar ché kyang kyipo rou douk go

Désormais, quoi qu’il advienne, je serai toujours heureux !

ཕ་མེས་རིག་འཛིན་བརྒྱུད་པའི་ཐུགས་དམ་ཀྱི་སྐྱེལ་སོ། །

pamé rigdzin gyupé toukdam kyi kyelso

La pratique ultime transmise par la lignée des vidyādharas

འཇའ་ལུས་ཆོས་སྐུ་གྲུབ་པའི་ཐེག་རྩེ་ཡི་ཆོས་ཚུལ། །

jalu chökou droubpé tek tsé yi chö tsoul

Est le Dharma du plus éminent véhicule ; il comprend les moyens d’atteindre le dharmakāya en corps d’arc-en-ciel.

འདི་དང་འཕྲད་ཚད་སྲིད་པ་ཐ་མ་རུ་ངེས་པས། །

di dang tré tsé sipa tama rou ngépé

Tous ceux qui le rencontrent découvrent réellement la chose la plus rare !

བློ་ཕུགས་ཁོང་ལ་བཅོལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་ང་སྐྱིད་པ། །

lo pouk k’ong la chölwé naljor nga kyipa

Moi, un yogi qui le garde toujours à l’esprit, je suis comblé de bonheur !

རིགས་ཀུན་ཁྱབ་བདག་མི་ཕམ་བློ་གྲོས་ནི་དྲི་མེད། །

rik koun k’yabdak mipam lodrö di dri mé

Seigneur de toutes les familles de bouddhas, Mipham Lodrö Drimé,

མོས་གུས་དད་པའི་ཡིད་མཁར་འབྲལ་མེད་དུ་བསྙེན་པས། །

mögu dépé yi k’ar dral mé dou nyenpé

En m’en remettant à toi inséparablement dans la citadelle de ma dévotion,

རིག་སྟོང་གཉུག་མ་རྡོ་རྗེའི་རང་ཚུགས་ཤིག་ཟིན་ཏེ། །

rik tong nyoukma dorjé rang tsouk shik zin té

J’ai réalisé la nature authentique et indestructible de la présence éveillée et de la vacuité,

ཡིད་དཔྱོད་བཅོས་མའི་ལྟ་སྒོམ་ཡིད་ཡུལ་ནས་བོར་སོང་། །

yichö chömé ta gom yi yul né bor song

Et me suis délesté de la spéculation mentale et des vues et méditations artificielles.

སྡུག་འབད་ཨུ་ཚུགས་བརྩོན་པའི་དཔེ་ཀློག་ལ་མ་ལྟོས། །

douk bé ou tsouk tsönpé pé lok la ma tö

Sans dépendre d’efforts éreintants et d’apprentissage livresque,

གཟུང་འཛིན་སེམས་ཀྱི་འདུད་རྒྱ་སྙིང་དབུས་ནས་གྲོལ་བས། །

zoung dzin sem kyi du gya nying u né drolwé

Les nœuds de l’esprit dualiste se sont dénoués tout au fond de mon cœur,

མདོ་སྔགས་གཞུང་བརྒྱའི་གནད་གསང་རྩོལ་མེད་དུ་ཤར་བའི། །

do ngak zhoung gyé né sang tsolmé dou sharwé

Et les secrets d’une centaine d’ouvrages soutriques et mantriques sont apparus sans difficulté.

ཐེག་རྩེའི་གསང་ལམ་སྙོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ང་སྐྱིད་པ། །

tek tsé sang lam nyokpé naljor nga kyipa

Moi, un yogi qui emprunte la voie secrète du pinacle des approches spirituelles, je suis comblé de bonheur !

དམིགས་མེད་བྱམས་དང་སྙིང་རྗེས་ལྷག་བསམ་གྱིས་བསྐུལ་ནས། །

mikmé jam dang nyingjé l’aksam gyi kul né

Motivé par la plus pure des intentions, faite d’amour et de compassion dépourvus de limites conceptuelles,

འབྲེལ་ཚད་འགྲོ་ཀུན་དག་པའི་ཞིང་བཟང་དུ་ཁྲིད་ཕྱིར། །

drel tsé dro kun dakpé zhing zang dou tri chir

Et souhaitant mener à la plus parfaite des terres pures tous ceux et celles qui me sont connectés,

ཞུམ་མེད་སྙིང་སྟོབས་བརྩོན་པའི་གོ་ཆ་ཞིག་བགོས་ནས། །

zhoum mé nying tob tsönpé go cha zhik gö né

Je porterai l’armure d’une diligence sans faille et d’une inébranlable force de caractère.

གཞན་དོན་ཡིད་བཞིན་འགྲུབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་ང་སྐྱིད་པ། །

zhen dön yizhin droubpé naljor nga kyipa

Moi, un yogi qui accomplit le bien des autres, je suis comblé de bonheur !

ཕན་བདེའི་འབྱུང་གནས་ཐུབ་བསྟན་རིན་ཆེན་གྱི་ཏོག་བཟང་། །

pendé joungné toubten rinchen gyi tok zang

Le joyau de la couronne des enseignements du Bouddha, source de tous bonheurs et bienfaits,

ཆེར་སྙིགས་ཐུན་གསུམ་འཁོར་ལོའི་སྨག་རུམ་དུ་གནས་པ། །

cher nyik tun soum k’orlö makroum dou népé

Demeure normalement caché pendant la sombre nuit des époques dégénérées,

བཤད་སྒྲུབ་རྒྱལ་མཚན་དཀར་པོའི་རྩེ་མོ་རུ་བཏེགས་ནས། །

shé droup gyaltsen karpö tsémo rou tek né

Mais je l’ai hissé sur la blanche bannière de la victoire de l’étude et de la pratique.

བསྟན་པའི་ཞབས་ཏོག་འགྲུབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་ང་སྐྱིད་པ། །

tenpé zhap tok droubpé naljor nga kyipa

Moi, un yogi qui rend service aux enseignements, je suis comblé de bonheur !

འབྱུང་འདུས་སྒྱུ་མའི་ཕུང་པོ་ཟག་བཅས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར། །

joungdu gyoumé poungpo zakché kyi troulk’or

Cet engin souillé, assemblage illusoire des éléments,

བར་མེད་ན་དང་རྒ་བའི་དུཿཁ་ཡིས་ཟིན་ཀྱང་། །

barmé na dang gawé douk’a yi zin kyang

Est tourmenté par l’incessant duḥkha de la maladie et de la vieillesse ;

དལ་འབྱོར་མི་ཚེ་དོན་ལྡན་དམ་ཆོས་ཀྱིས་འཁྱོལ་བས། །

daljor mi tsé dön den damchö kyi k’yölwé

Mais avec une vie humaine pleine des libertés et richesses et dévouée lucidement au Dharma,

སེམས་ལ་གུ་ཡང་སྐྱིད་ཀྱི་ཉི་མ་ཞིག་ཤར་འདུག །

sem la gou yang kyi kyi nyima zhik shar douk

Le soleil du bonheur se lève librement et dans toute sa splendeur en mon esprit !

ད་ནི་རྩ་གསུམ་ལྷ་དང་བླ་མ་ཡི་དགྱེས་བརྩེས། །

da ni tsa soum l’a dang lama yi gyé tsé

Maintenant que le maître et les déités des trois racines m’ont accepté avec amour

དབུགས་དབྱུང་གསང་གཏམ་རོལ་མོ་རྣ་བ་རུ་སོན་ནས། །

ouk young sang tam rolmo nawa rou sön né

Et que la musique des instructions secrètes est passée dans mes oreilles,

བདེ་ནས་བདེ་བར་འགྲོ་བའི་གདེངས་ཆེན་ཞིག་རྙེད་དེ། །

dé né déwar drowé ding chen zhik nyé dé

J’ai gagné la pleine confiance de celui qui va de joie en joie,

གཅིག་པུར་གནས་ཀྱང་སྐྱིད་པའི་ཉམས་གླུ་ཞིག་འགུགས་འདོད། །

chikpour né kyang kyipé nyamlou zhik gouk dö

Et même dans la solitude, je suis inspiré à chanter un chant d’allégresse !

གསོན་ཀྱང་དགའ་སྟེ་བསྟན་འགྲོའི་དོན་ཆེན་ཞིག་འགྲུབ་འདུག །

sön kyang ga té tendrö dön chen zhik droup douk

Dans la vie, je suis joyeux car je sers les enseignements et les êtres.

ཤི་ཡང་དགའ་སྟེ་དག་པའི་ཞིང་ཁམས་འགྲོ་ངེས། །

shi yang ga té dakpé zhing k’am dro ngé

Dans la mort, je serai également joyeux, sachant que je m’en irai sans doute vers une terre pure.

སྐྱིད་སྡུག་ལས་ཀྱི་སྣང་བ་ཇི་འདྲ་ཞིག་བྱུང་ཡང་། །

kyi douk lé kyi nangwa ji dra zhik joung yang

Quelles que soient les expériences karmiques qui surviennent, positives ou négatives,

ཡིད་ལ་རེ་དང་དོགས་པའི་སེམས་ཁྲལ་དེ་བོར་སོང་། །

yi la ré dang dokpé sem tral dé bor song

J’ai renoncé à l’agitation mentale basée sur l’espoir et la crainte !

ནམ་ཞིག་ཟག་བཅས་ཕུང་པོའི་སྦུབས་རྒྱ་ལས་གྲོལ་ཚེ། །

nam zhik zakché poungpö boub gya lé drol tsé

Quand viendra le temps de sortir du carcan de ces agrégats contaminés,

དབང་མེད་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་སྒྱུ་ལུས་འདིས་སུན་ནས། །

wangmé lé kyi kyépé gyou lu di sun né

Je rejetterai ce corps illusoire et incontrôlable né du karma,

བདེ་ལྡན་དག་པའི་ཞིང་གི་མེ་ཏོག་གི་སྙིང་པོར། །

dé den dakpé zhing gi mé tok gi nyingpor

Et rechercherai plutôt une forme suprême ornée des signes et des marques

ཡིད་འོང་མཚན་དཔེས་མཛེས་པའི་ལུས་མཆོག་ཞིག་ལེན་འདོད། །

yi ong tsenpé dzépé lu chok zhik len dö

Au cœur d’une fleur de lotus, sur la terre pure de Sukhāvatī.

སངས་རྒྱས་དངོས་ལས་ཐེག་མཆོག་གདམས་པ་ཞིག་མནོས་ནས། །

sangyé ngö lé tek chok dampa zhik nö né

Ayant reçu d’un véritable bouddha des instructions sur le véhicule suprême,

རྟོགས་པའི་ལུས་སྟོབས་རྫོགས་ཏེ་སྤྲུལ་བ་ཡི་རོལ་གར། །

tokpé lu tob dzok té troulwa yi rol gar

Mon corps de réalisation parachèvera sa force, et son déploiement émané

རིག་འཛིན་སེམས་དཔའ་སེམས་མའི་མཛའ་གྲོགས་དང་བལྡེབས་ནས། །

rigdzin sempa semmé dza drok dang deb né

Savourera la compagnie des vidyādhara, vidyādharī, bodhisattva et bodhisattvī.

དག་དང་མ་དག་ཞིང་དུ་ལྟད་མོ་རུ་ཕེབས་འགྲོ། །

dak dang ma dak zhing dou témo rou peb dro

Tout en voyageant vers des domaines purs et impurs pour y contempler des spectacles variés.

མདོར་ན་ད་ནས་བརྩོན་པའི་གོ་ཆ་ཞིག་བགོས་ཏེ། །

dor na da né tsönpé go cha zhi gö té

En bref, je me réjouis qu’en revêtant l’armure de la diligence

ཀུན་བཟང་སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོའི་རྣམ་ཐར་ལ་བསླབས་ནས། །

kounzang chöpa gyatsö namtar la lab né

Et en m’entraînant aux activités de Samantabhadra, vastes comme l’océan,

མ་རྒན་འགྲོ་ཀུན་སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་སྒྲོལ་ཕྱིར། །

ma gen dro koun sipé gyatso lé drol chir

Je m’efforcerai, tant que l’espace durera, de libérer de l’océan de l’existence

ནམ་མཁའ་སྲིད་དུ་བརྩོན་ལ་སྤྲོ་བ་ཞིག་སྐྱེས་བྱུང་། །

namk’a si dou tsön la trowa zhik kyé choung

Tous les êtres, qui ont été mes propres mères !

དེ་ལྟར་ལོངས་སྤྱོད་འཁོར་ལོའི་རོལ་མོ་ཡི་དབྱངས་སྙན། །

dé tar longchö k’orlö rolmo yi yang nyen

Quand cette douce musique issue de la roue du plaisir perpétuel –

བཀྲ་ཤིས་དོན་ཀུན་གྲུབ་པའི་དགའ་སྐྱིད་ཀྱི་དོ་ཧ། །

trashi dön kun droubpé gakyi kyi doha

Ce doha d’allégresse qui suscite la bonne fortune et les accomplissements universels –

འདི་ཉིད་རྣ་བར་སོན་པའི་མཆོག་དམན་གྱི་འགྲོ་ཀུན། །

di nyi nawar sönpé chok men gyi dro kun

Est entendue par un être, quel qu’il soit et qu’il soit de statut humble ou élevé,

རྟག་ཏུ་མྱ་ངན་མེད་པའི་དཔལ་ཡོན་ལ་སྨོན་ནོ། །

taktou nya ngen mépé palyön la mön no

Puisse-t-il acquérir la chance inouïe consistant à s’affranchir à jamais de la souffrance !

ཞེས་པ་འདི་ནི་བོད་རབ་བྱུང་ ༡༧ པའི་ས་ཡོས་ས་ག་ཟླ་བའི་ཚེས་ ༢ ཀྱི་སྔ་དྲོའི་ཆར་ངག་དབང་བློ་གྲོས་མཚུངས་མེད་པས་གང་ཤར་བཅོས་བསྒྱུར་མ་བྱས་པར་སྨྲས་པ་དགེའོ།། །།

Ainsi, le matin du deuxième jour du mois de vaiśākha, en l’année du Lièvre de Terre du dix-septième cycle calendaire (1999), Ngawang Lodrö Tsoungmé a prononcé ces mots tels qu’ils lui sont venus à l’esprit et les a couchés par écrit sans les modifier. Que la vertu abonde !

| Traduit en français par Vincent Thibault (2024) sur la base de la traduction anglaise d’Adam Pearcey (2018).

Source : 'jigs med phun tshogs 'byung gnas. "rnal 'byor skyid pa'i nyams glu bkra shis don kun 'grub pa'i sgra dbyangs/" In gsung 'bum/_'jigs med phun tshogs 'byung gnas/. 3 vols. xiang gang : xiang gang xin zhi chu ban she, 2002. (BDRC W00KG03976). Vol. 3: 422–424.

Version : 1.0-20241127